Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 157. Sayı (Ağustos 2021)

Su ve Çevre Teknolojileri / Ağustos 2021 35 suvecevre.com fiziksel olarak toplanıp ortamdan uzak- laştırılmaya çalışılıyor. Tabii ki acil eylem olarak doğru. En azından görsel kirliliği engellediği gibi güneş ışınlarının ola- bildiğince deniz dibine ulaşmasına da olanak tanıyor. Bununla birlikte kirliliğin bütün olarak potansiyeli düşünüldü- ğünde maalesef bir faydası yok. Önü- müzdeki yıl aynı şartlar oluşursa aynı fenomeni yine yaşarız. Ayrıca maalesef deniz dibindeki tahribat için de yapa- bildiğimiz bir şey olmadı. Birçok deniz canlısının dipte bu tabakayla kaplanıp yaşam alanlarının ve yaşamlarının nasıl tehdit altında olduğunu gördük. Bence bu sorunun çözümü iyi bir planlama ile hem kamunun hem de sanayiinin koordineli çalışmasıyla tüm denizlerimize verdiğimiz atık yükünü olabilen en az seviyeye indirmekle sağlanır. Gelecekte Marmara Denizi’ni bekleyen benzer sorunlar bulunuyor mu? Bugün gözlemlediğimiz durumun aslında sorunun kendisi olmayıp indi- katörü olduğunu söyleyebilirim. Yıllar- dır denize büyük miktarlarda evsel ve sanayi atıkları atıyoruz. Önümüzdeki yıl mesela sıcaklık farklı gelişir de müsilaj görmesek dahi biriken atığa bir çözü- mümüz olmadığı sürece sorun devam ediyor. Gelecekte buna ek olarak başka ne sorun çıkar bilmiyorum. Ama Marmara denizinin yakın tarihine bakar ve yakın geleceğini tahmin etmeye çalışırsanız bir felaket için benzer sorunlara gerek olmadığını mevcut gidişatın Marmara Denizi’ni öldürmeye yeterli olacağını görürsünüz. Bir veya iki önceki nesilden büyük- lerinize sorun veya yaşınız daha ileriyse kendi anılarınıza gidin. O da olmadı eski İstanbul fotoğraflarından deniz ve balıkçılıkla ilgili olanları bulup bakın. Sorunun cevabını orada bulabilirsiniz. Çok değil bundan 30 - 40 yıl önce Marmara Denizi’nde canlı çeşitliliği ve yaşam çok daha fazlaydı. Yıllardır git- tikçe azalıyor. Marmara ve özellikle de kuzeyi canlı yaşamına gittikçe daha az elverişli bir hale geliyor. Kısaca deniz ölüyor. Diğer denizlerimizde de müsilaj ya da benzeri çevre sorunlarının yaşanması muhtemel midir? Denizlerimizi bu şekilde kullan- maya devam edersek maalesef daha çok sorun yaşayacağız. Şimdi size uzak gelebilir ama Ege Denizi’nde bile sorun- lar kendini gösteriyor. Denizle iç içe yaşamıyor sadece sahilden izliyorsanız bunu belki hemen anlayamayabilirsiniz ama en basit anlamda diğer denizlerimizde de balık çeşitliliği ve bolluğunun azalma- sını sorunların başlayacağının bir işa- reti olarak görebilirsiniz. Denizlerimizi bazen o denli hoyratça ve kötü kullanı- yoruz ki aynı denizi paylaştığımız diğer ülkelere göre çok daha az sürdürülebilir fayda elde ediyoruz. Burada soruna sadece mühendis- lik parametreleri açısından bakmaktan bahsetmiyorum. Deniz ve insan etkile- şiminde denizi ne kadar benimseyebil- diğimizden ekosistemimizin bir parçası olarak göremediğimizden bahsediyo- rum. Bunların bilincine varamazsak maalesef bizi çok sorunlar bekliyor. Türkiye genelinde atık suların arıtılması konusunda mevcut durumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu alanda ülke olarak eksiklerimiz nelerdir? Benim çok bir değerlendirmede bulunmama gerek yok. Sanayi bölge- lerinin içinden geçen mesela Ergene nehrine gidip bir bakın zaten değer-