Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 153. Sayı (Nisan 2021)

suvecevre.com 38 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2021 SU DÜNYASI Yük. Müh. Enis Burkut enis@burkut.com.tr SAF SU HAZIRLAMA YÖNTEMLERİ Enerji üretim tesisleri gibi bazı sanayi sektörleri iletkenliği çok düşük “Yüksek Saflıkta Su” kullanır. Saf su üretimi için birçok cihazdan oluşan su arıtım sistemleri kurulur. Bu cihazların en önemlileri ters ozmoz ve EDİ cihazlarıdır. DİKKAT: Çok saf sular hava ile temas ettiği anda, hava içinde bulu- nan karbon dioksit (CO₂) gazı kısa zamanda saf su içinde çözünür ve suyun iletkenliği derhal yükselir. Saf su çok “AÇ” olduğu için temas ettiği maddelerin bir çoğunu çözer. Yazarın notu: Bu yazımız SAF SU hazırlama konusunda fikir vermek amacı ile kaleme alınmıştır. Saf Su hazırlama konusu çok ayrıcalıkları olan prosesler içerir; bu yazımız bu konunun bir özetidir. Saf Su Nedir? Halk dilinde “Saf Su” sözü, içilen bazı kaynak suları için ve yağmur suyu için kullanılır. Teknik dilde ise, “Saf Su” konusunu rakamsız ve birimsiz konuş- mak doğru değildir. Saf Su’yun teknik olarak anlatımı için üç tür birim kulla- nılabilir: 1. Su içindeki çözünmüş safsızlıkların miktarını belirten “miligram/Litre – mg/L” birimi; 2. Su içindeki safsızlıkların suda oluş- turduğu iletkenliğin birimi olan “mikroSiemens/cm - μ S/cm” veya “miliSiemens/cm - mS/cm”; 3. İletkenliğinin ölçülmesi güç olan çok saf sular için “direnç” ölçümü olarak “MegaOhm/cm – M Ω /cm” birimi. En saf suyun 25°C sıcaklıktaki direnci 18,2 MegaOhm/cm’dir, bu da yaklaşık 0,055 μ S/cm iletkenliktir. “Deiyonize Su” deyimi: Bir sanayi işletmesi bizden “Deiyo- nize su sistemi” için teklifi istedi. İşletme ilk kurulduğunda başka bir sanayi işlet- mesinden “deiyonize su” satın aldıkla- rını ve dışardan su getirmenin pratik olmadığı için kendi işletmelerinde bu tesisi kurmak istediğini beyan etti. İşletmenin ihtiyacı olan suyun ilet- kenliğini sorduk, bu bilgi gelmeden teklif hazırlamanın doğru olmadığını belirttik. “Deiyonize su” deyince bizim aklımıza gelen su kalitesi, “bir mikroS/ cm” iletkenlik altında bir su idi. Müşteri iki gün sonra “rakamsal” olarak suyun saflık derecesini bildirdi: 20 – 30 mik- roS/cm iletkenlikte suya ihtiyaçları var- mış. Bu durumda, basitçe ters ozmoz tekniği ile elde edilebilecek bir su oldu- ğunu öğrenmiş olduk ve kısa zamanda bu sistemi kurduk. “Deiyonize su” iyonlarından arın- mış, yani çok düşük iletkenlikte su demektir; “Demineralize su” deyimi de aynı anlamı taşır, minerallerden arınmış çok düşük iletkenlikte su demektir. Resim 1. Saf Su Üretimi için EDI Sistemi 2 x 50 m³ Saat