yanın başka bölgelerine; Asya, Afrika, Latin Amerika ve Avrupa gibi ihraç ediyorlar. Vanalar ve sayaçlar: Su yönetimi ve dağıtımı, kaliteli ve güvenilir altyapı ekipmanlarına bağlı. İsrail firmaları bu bilinçle daha dayanıklı ve daha iyi performansa sahip vanalar, borular ve sayaçlar dizayn ediyorlar. 2006 yılında toplam su endüstrisi ihracatının yüzde 27'sini yani 243 milyon dolarını vana ve sayaçlar oluştururken, filtre ve boru ihracatları toplamı ela yüzde 12 ile 108 milyon dolara ulaşmış durumda. Sulama ... Sınırlı yağışlar ve toprak kuruluğu İsrail'i yenilikçi sulama metotları ve su yönetimi teknolojileri geliştirmeye zorluyor. Bugün bilim adamları ve çiftçilerin yakın işbirlikleri sonucunda ülke coğrafyasının yarısından fazlasının çöl olmasına rağmen İsrail, modern ziraatte ele lider ülkeleri arasında yer alıyor. Geliştirdiği sulama teknolojileriyle keneli ihtiyacı olan yiyeceği üretmesi bakımından oldukça başarılı bir ülke. Sulama sektör neredeyse tamamen ArGe çalışmalarının başarılı uygulamalarıyla gelişmiş ve bugünkü seviyesine ulaşmış. Ülkede bu konuda; hükümet kurumlarının, akademik kurumların ve zirai kooperatiflerin ciddi işbirlikleri var. Sektörün başarısındaki anahtar; araştırmacılarla, çiftçiler arasındaki sıkı bilgi alışverişine dayanıyor. Problemler, araştırmacıların spesifik çözümler bulmaları için direk olarak önüne getiriliyor. Üretilen çözümlerde hızlı şekilde ilgili alanlarda uygulanabiliyor. Düşük basınçlı damlama sulama BusinessWeek Dergisi'ne göre İsrailli firmalar, 1-1.5 milyar dolarlık küresel damlama sulama pazarının yarısını kontrol ediyorlar. İsrail'in dünya sulama pazarına girişi 1960'11 yılların ilk dönemlerine çiftçilerin Güney İsrail'cle damlama sulama teknolojisini geliştirmeleri üzerine başlıyor. Zaten bu şekilde de küresel damlama sulama pazarı oluşuyor. Kısıtlı kaynaklarını en iyi şekilde değerlendirilmek amacıyla plastik borular boyunca yapılan damlama sulama ile ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 15 İsrail, zirai sulamada yüzde 70-80 oranında başarı elde etmiş. İsrailli şirketler; Netafim, Naan-Dan ve Plastro gibi şirketler damlama sulama teknolojilerinde dünya lideri konumundalar. Netafim şirketi dünya ölçeğinde İsrail'in ilk ve halen lider mikro-sulama şirketi. Küresel düzeyde en büyük düşük basınçlı damlama sulama sağlayıcısı olan firma geçen 4 yılda, yıllık yüzde 15 büyüme gerçekleştirerek 2006'cla 400 milyon dolar gelir elde etti. Damlama sulama teknolojisi şimdi tüm dünyada kullanılan bir teknoloji ve küresel pazarın yüzde 50'si İsrailli firmalar kontrol ediliyor. Damlama sulama yöntemiyle saate 1 litreden 20 litreye kadar su dağıtılabilir. Değişik ve farklı sulama ihtiyacı olan topraklar için daha kaliteli ve verimli sulama sağlanabiliyor. Damlama sulamanın en büyük ve en özgün özelliği tuzlu ya ela acı suyu da sulamada kullanma olanağı vermesidir. Suyun damlaması tuzun sürekli olarak yıkanarak systemden uzaklaşmasını sağlıyor. İsrail'cle zirai alanların sulanmasında yüzde 60 oranında damlama sulama kullanılıyor. Bu oran Amerika'da ancak yüzde 6 oranında gerçekleştiriliyor. Damlama sulamanın bir başka çeşidi de boruları toprağın 50 cm altına gömerek yapılan sulama. Yine bir başka sulama biçimi ele sprey sulama olarak acllanclırılan sulama biçimi. Bu yöntemde her ağaç keneli su spreyine sahip ve saatte 30 ile 300 litre arasında su tüketiliyor. prey sulamada yüzde 80 etkinlik ve verim artışı sağlanıyor. Öte yandan İsrail'cle tüm sulama biçimleri bilgisayarla kontrol edilip izlenebiliyor. Su ya ela gübre dağıtımında programlanan miktarların dışına taşıldığıncla sistem kendini kapatarak işlemi durduruyor. Yıllık zirai üretimde artış yaşanırken sulamadaki su ihtiyacı artmadığı gibi oldukça azalmış, 1994 yılından beri tüketilen su miktarı değişmemiş. Ar-Ge ve üniversiteler İsrail 2005 yılında, OEDC ülkeleri arasında Gayri Safi Milli Hasıla'sının yüzde 4.8'ini araştırma projelerine ayıran ülke olarak ilk sırada yer aldı. İsrail Risk Sermayesi Araştırma Merkezi'ne göre İsrailli risk sermayesi şirketlerinin 2005 yılında 1.2 milyar dolar sermayesi varken yatırım için bugün mevcut sermaye 2.3 milyar dolara yükselmiş durumda. Devletin ele su konusuna stratejik önemde yaklaşması İsrail üniversitelerinin araştırma geliştirme için kaynak sorunu yaşamamaları sonucunu doğuruyor. Örneğin Hebrew Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak ve Su Bilimi Bölümü, İsrail'in zirai gelişimi için tarımda damla sulama, tuzlu suyun kullanımının uygun hale getirilmesi gibi konularda gerekli araştırmaları yapıyor ve uygulanabilir çözümler sağlıyor. Ben-Gurion Üniversitesi Su Araştırma Enstitüsü de su kaynaklarını genişletmek için yer altı suyu üretiminden, deniz suyu arıtma teknolojilerine kadar araştmna geliştirme çalışmaları yapıyor. İsrail eğitimli iş gücü konusunda dünyada en yüksek oranlara sahip. Yetişmiş işgücünün yüzde 24'ü üniversite mezunu. Amerika ve Hollancla'nın ardından dünyada üçüncü sırada. Yine yetişmiş iş gücünün yüzde 12'si yüksek okul mezunu, yüzde 16'sı yine farklı bir yüksek okul mezunu ve yüzde 41'i standart yüksek okulu tamamlamış clurumcla. Yetişmiş yüksek eğitimli iş gücü dolayısıyla pek çok dünya devi şirket Ar-Ge çalışmaları için İsrail'e geliyor. Cisco Systeıns ve Microsoft'un Amerika dışında ilk Ar-Ge ofisleri İsrail'cle kuruldu. Motorola'nın dünyadaki en büyük geliştirme merkezi yine İsrail'cle. IBM ilk risk sermayesi yatırımı için Amerika dışında İsrail'i seçti. Google'ın iki Ar-Ge merkezi halen İsrail'de faaliyetlerini sürdürüyor. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=