Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 148. Sayı (Kasım 2020)

“1982 yılında Ege Üniversitesi ikiye bölünmüş ve 9 Eylül Üniversitesi doğ- muştu. Çevre Mühendisliği Bölümü 9 Eylül Üniversitesi çatısı altında çalış- malarına devam ediyordu. Bölümün ilk kurulduğu dönemlerde büyük zorluklar yaşamıştım. Çünkü tek kişi olarak bu işi göğüslemiştim. Bu nedenle Ame- rika’dan Fulbright desteği ile konuyla ilgili bir profesörün gelmesini istemiş- tim. İkinci yılımızda fakültemize Ame- rika’dan John Cole isimli bir akademis- yen gelmişti ve bu bölüm açısından oldukça faydalı olmuştu. Yeterli sayıda akademisyenin olmaması nedeniyle birçok derse ben giriyordum. İTÜ ile yakın ilişkilerimiz vardı ve çalışmala- rını takip ediyordum. İTÜ, kendi bün- yesindeki akademisyenleri Hollanda’ya gönderiyordu. Ben de böyle bir burs temin etmek amacıyla Devlet Planlama Teşkilatı’na gitmiştim. Yeni kurduğum bölüm için asistanlar yetiştiremezsem, burs verilmezse, bölümün gelişemeye- ceğini aktarmıştım. Oradaki yetkili şahıs, kendime değil de başkalarına burs iste- diğimi duyunca şaşırmıştı. Eleştirel bir dille, oraya gelen hocaların önemli bir kısmının kendilerine burs istediklerini, dolayısıyla bu nedenle beni pek din- lemediğini anlatmıştı. Benim tavrım ise hoşuna gittiğinden, bir yerine iki kişiye burs verme kararı vermişti... Bu kapsamda Orhan Uslu, Arif Şengünka- yalar, Adem Özer, Aysen Türkman ve Necdet Alpaslan da dahil, çok sayıda bölüm elemanı burslu olarak iki yıl Hol- landa’da Delft Üniversitesi’ne giderek orada tekrar çevre konusunda yüksek lisans yapmışlardı. Ayrıca UNDP’nin çevre mühendisliği projesiyle, ben de dahil olmak üzere çevre mühendisliği Bölümü’nün tümü uzun süreli yurtdışına gitmişti. 1980-UNEP’in verdiği bursla Amerika’da İllinois Üniversitesinde 6 ay misafir araştırıcı olarak bulunmuştum.” “1980 yılının Ocak ayında ABD’deki University of İllinois Urbana-Champa- ign’deki çalışmalarım devam ederken bana burs veren teşkilatın adına ABD Çevre Ajansı ve ABD Sağlık Teşkilatı tarafından organize edilen bir aylık tet- kik seyahatine de çıkmıştım. Bu arada çok sayıda üniversiteyi ve çeşitli içme suyu kanalizasyon ve arıtma tesisi ile EPA’yı gezmiştim. Bir ay süresince ABD’yi dolaşmış ve çok sayıda tanınmış bilim adamı ve uygulayıcı ile görüşmüş- tüm. Amerika’dan sonra aynı burs kap- samında İngiltere’de Stenavage’deki su laboratuvar’ını ve Londra’daki üniversi- teleri 15 gün süresince ziyaret etmiştim. Bu altı buçuk aylık ziyaretim zarfında, döndüğümde Türkiye’de neler yapabi- leceğimi düşünüyordum. Çünkü bölümü kurduğum yıllarda Türkiye’de çevre konusunda büyük eksiklikler vardı ve hemen hemen hiç arıtma tesisi bulun- muyordu. Türkiye’ye döndükten sonra 1981 yılı güzüne kadar tekrar bölüm baş- kanlığı görevini üstlenmiş ve bölümü daha da geliştirmiştim.” Çevre müsteşarlığı teklifi “1978 yılında Türkiye’de Ecevit Hükümeti döneminde Çevre Müsteşar- lığı kurulmuştu. Başbakan Yardımcısı Faruk Sükan da Çevreden Sorumlu Devlet Bakanı’ydı. Sükan, her şehirde yeni kurulan bu teşkilatın nasıl çalışması, neler yapması gerektiği konusunda bilinçlenme sağlamak adına konfe- ranslar tertip edilmesini istiyordu. O dönem bir komisyon kurulmuştu. İzmir Valiliğinden gelen istek üzerine bu top- lantıyı benim düzenlemem yönünde görevlendirmede bulunulmuştu. O toplantının çok güzel bir şekilde orga- nize edilmesini sağlamıştım. Toplantıya katılan başta İzmir Valisi Necdet Calp olmak üzere bütün Ege Bölgesi valileri, kaymakamlar ve ordunun üst düzey komutanları, bu toplantıdan etkilenmiş- lerdi. Yapılacak konuşmaların hepsini kitap haline getirmiştim ve bu kitapçık konferansa gelenlere girişte dağıtılmıştı. Faruk Sükan, bundan dolayı beni çok tebrik etmiş ve daha önemli makamlara ulaşmam için teşvik etmişti. O dönem Çevre Müsteşarı olarak Turgut Kılıçer isminde eski bir vali görev yapıyordu. Sükan, beni Turgut Kılıçer’den sonraki müsteşar yapmak istiyordu. Fakat ben doçent olduğumdan ve akademik kari- yerimin sekteye uğrayacağından dolayı kabul etmemiştim. Bunun üzerine beni Strazburg’daki Avrupa Konseyi Mahalli İdareler Komisyonu’na Müsteşar ile birlikte Türkiye Temsilcisi olarak tayin etmişti. O dönem sık sık Strazburg’a gidip, oradaki çevre konularının, Tür- kiye’nin lehine olması için gayret sarf ediyordum. Bu süreçte, Strazburg yakı- nında bulunan Stuttgart Üniversitesi Kentsel Altyapı Enstitüsü’nde endüstri atıksularının bakterilerin solunum akti- viteleri üzerine etkisi konulu bir çalışma yapmış, 1980 yılında çalışmayı profe- sörlük tezi olarak vermiştim. 1980 yılı başında profesörlüğe yükseltilmiştim. 1980 ihtilali ve Kurucu Meclis’e (Danışma Meclisi) seçilmiştim “1980 yılında askeri ihtilal olmuş ve yaklaşık bir yıl sonra teşkil edilecek Kurucu Meclis için tüm Türkiye’de ilanlar yayınlanmıştı. Ülkenin büyük sorunlar içerisinde olduğunu, bu nedenle taraf- Kurucu Meclis-Danışma Meclisi başvuru fotoğrafı (İzmir, Haziran 1981) PORTRE & RÖPORTAJ 42 Su ve Çevre Teknolojileri / Kasım 2020 suvecevre.com