Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 134. Sayı (Eylül 2019)

68 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 09 / 2019 suvecevre.com MAKALE birebir yedekli, istenilen kalitede ekipman ve enstrüman grubu ile, gerekli sistem ve proses güvenliği sağlanmış, tam donanımlı klor jeneratörü ve dozajlama sistemi için yaklaşık maliyetin 4,000,000 TL civarında olduğu düşü- nülmektedir. Bu sebeple bu çalışmada 30 kg/saat x 2 adet (1 çalışır + 1 yedek) klor jeneratörü ve dozaj sistemi için kurulum maliyeti olarak 4,000,000 TL alınmıştır. 2.1.2.2. Klor Jeneratörü Sisteminin Tuz TüketimMaliyeti 3 kg tuz + 4 kWh elektrik → 1 kg klor Yukarıdaki sistem denklemine göre 1 kg klor elde ede- bilmek için 3 kg tuz ihtiyacı vardır. Buna bağıntı kullanı- lacak klor miktarına göre gerekli tuz miktarı ve maliyetleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. 2.1.2.3. Klor Jeneratörü Sisteminin Toplam Enerji Maliyeti Klor jeneratörü sisteminin gaz klor sistemine göre dezavantajlı noktası sistemin kullandığı enerji miktarı ve buna bağlı olarak enerji maliyetidir. Maalesef ülkemizde enerji maliyetlerinin yüksek olması sebebi ile sistemin de amortisman süresi uzamaktadır. Bununla beraber Ameri- ka’da, Türkmenistan, Özbekistan, Azerbaycan gibi Türki Cumhuriyetler olarak adlandırılan ülkelerde, düşük enerji maliyetleri ve diğer avantajlı özellikler sebebiyle gaz klor- lama sistemlerine nazaran klor jeneratörünün çok sıkça tercih edildiğini bilmekteyiz. Klor jeneratörü sisteminin toplam enerji tüketimini ve maliyetini, üretilecek klor miktarı için jeneratörün tükettiği enerji ve dozaj sisteminin tükettiği enerjinin toplamı olarak hesaplayabiliriz. 3 kg tuz + 4 kWh elektrik → 1 kg klor Ortalama dozaj miktarına göre gerekli olan klor mik- tarını jeneratörün kaç saatte üretebileceğini hesaplayarak çalışma saati üzerinden harcanan enerji miktarını hesap- layabiliriz. Dozlama sistemi ve diğer enstrümanların tükettiği top- lam enerji hesaplanırken, gaz klorlama sistemine göre sonradan eklenen dozaj pompaları, sistem kontrolü için gaz klora göre artı olarak eklenecek olan enstrümanlar ve proses suyunun istenilen 12-16 derece sıcaklık aralığında olmasını sağlayacak ısıtıcı sistemi için harcanan enerji miktarları, toplanarak elde edilmiştir. 2.1.3. Gaz Klor Sistemi İle Klor Jeneratörü Sisteminin ToplamMaliyetlerinin Karşılaştırılması Her iki sistem beş yıllık toplam maliyetleri açısından değerlendirildiğinde sonuçlar Tablo 2.9.’daki gibi oluş- maktadır. Tablo 2.6. Yıllık ortalama tuz kullanım miktarları ve maliyetleri 2019 2020 2021 2022 2023 A Kullanılacak klor miktarı(ton) 131.48 133.41 135.35 137.28 139.21 B 1 kg klor üretimi için gerekli tuz (kg) 3 3 3 3 3 C Toplam kullanılacak tuz miktarı(ton)=A*B 394 400 406 412 418 D Tuz fiyatı(tl/ton) 500 550 605 665.5 732.05 E Tuz maliyeti(tl)=C*D 197,222 220,134 245,656 274,082 305,735 Tablo 2.7. Klor Jeneratörü Yıllık Toplam Enerji Maliyeti 2019 2020 2021 2022 2023 A Kullanılacak klor miktarı(ton) 131.48 133.41 135.35 137.28 139.21 B Kg Cl başına tüketilen enerji miktarı(kWh) 4 4 4 4 4 C Tüketilen toplam enerji =A*B*1000 525,926 533,659 541,391 549,124 556,857 D Enerji maliyeti TL/kWh 0.4 0.406 0.412 0.418 0.425 E Tüketilen toplam enerji maliyeti(TL)=C*D 210,370 216,665 223,102 229,683 236,411 Tablo 2.8. Sistemde kullanılan diğer ekipmanlar ve yıllık toplam enerji maliyeti 2019 2020 2021 2022 2023 A 2 adet ön klor dozaj pompası (kWh)(0.24x2) 0.48 0.48 0.48 0.48 0.48 B 1 adet nihai klor dozaj pompası (kWh) 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 C Enstrümanlar total tüketilen enerji (kWh) 1.5 1.5 1.5 1.5 1.5 D Isıtıcı tüketilen enerji(kWh) 1 1 1 1 1 E Toplam tüketilen enerji (kWh)=(A+B+C+D) *24*365 33,113 33,113 33,113 33,113 33,113 F Enerji maliyeti TL/kWh 0.40 0.406 0.412 0.418 0.425 G Toplam tüketilen enerji maliyeti (TL)=DxE 13,245 13,444 13,645 13,850 14,058