Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 131. Sayı (Haziran 2019)

suvecevre.com RAPOR Rapora göre ülke genelinde su kaynakları, zaman ve mekan bakımından dengesiz bir dağılıma sahip. İklim koşulları ve yüzey şekillerinde yaşanan değişim- ler nedeniyle nehirlerin debisi çoğu zaman düzensiz. Su kaynaklarının, Türkiye’nin kentselleşmiş ve sana- yileşmiş batı bölgelerinde sınırlı olduğu da raporda değerlendiriliyor. Yapılan son çalışmalar, Türkiye’de sıcaklıkların ve kuraklığın giderek artacağını ve yakın zamanda yağış düzenlerinin dengesiz hale geleceğini gösteriyor. Nüfus artışıyla birlikte bu değişimlerin, pek çok bölgede su kapasitesini azaltması bekleniyor. Bu durum, su kapasitesinin kişi başı 1000 m 3 ten az olduğu Marmara, K. Menderes ve Asi gibi havzalar için bilhassa endişe kaynağı. Tarım ve enerji üretimi de su niteliği ve niceliği üzerindeki baskıyı arttıracak (IPCC, 2014). Rapora göre Türkiye, afetlere meyilli bölgeler başta olmak üzere değişen iklim ortamında su risk- lerini belirlemek ve yönetmek adına daha fazlasını yapabilecek güce sahip. İklim değişikliğinin kentsel atıksu sistemlerine yönelik mevcut ve ileriye dönük etkileri ile ilgili çalışmalar, başlangıç aşamasında. Kentsel yerleşim alanlarında görülen ani taşkınlar ve bileşik kanalizasyon sistemlerinin taşması, önemi giderek artan konular arasında. AB’nin mali destek verdiği Türkiye’de İklimUyum Eyleminin Güçlendi- rilmesi projesi kapsamında, kentsel atıksu dahil olmak üzere, iklim değişikliğinin ekolojik hizmetler ve hassas sosyoekonomik sektörlere etkisinin araştırılması bek- leniyor. Projede, dört iklim bölgesini temsilen dört kentsel pilot bölgeye ağırlık verilecek. (ÇŞB, 2016a). Noktasal ve Noktasal Olmayan Kirlilik Kaynakları Raporda yer alan bilgilere göre, pek çok su kay- nağında düşük olduğu değerlendirilen yüzey suyu kalitesi, yetersiz kirlilik denetimi nedeniyle kötüye gidiyor. Bunun etkisi, bazı büyük şehirlerde endişe verici boyutlara ulaşmış durumda. Yeraltı sularının kalitesi ve düzeyi de endişe kaynağı. Yeraltı suları, atıksu altyapısından ve belediyelerin çöp sahala- rından kaynaklanan sızıntılar ile sık sık kirleniyor. Bununla birlikte konutlarda ve tarım sektöründe, yeraltı sularından kaynak olarak giderek daha fazla yararlanılıyor. Kentsel ve endüstriyel alanlardan kay- naklanan arıtılmamış atıksu deşarjı sorunu, ekono- minin büyümesiyle daha da şiddetleniyor. (Gürlük ve Ward, 2009) 2016 yılında belediyelerin kanalizasyon sistemlerinden yaklaşık 4.5 milyar m 3 atıksu deşarj