kalıp malzemesi atıkları/Yağla kirlenmiş sıvı atıklar/Kirlenmiş topraklar (özellikle kurşunla kirlenmiş topraklar)/ Ambalaj köpüklerVTüm plastikler ve kirlenmiş plastikler/ Askeri atıklar ve miadı geçmiş mühimmatlar/ Atık bitkisel yağlar/Mezbaha atıkları/ Odun ve odun atıkları/Evsel atıklar Atık İşleme Şemada ela gösterildiği gibi, kamyonlarla gelen atık tartılır ve dökme noktasından konveyöre boşaltılır. Burada gelen atığın özelliğine göre (örneğin endüstriyel atık ise torbalar içerisinde) ve yine müşterinin istekleri doğrultusunda (ihtiyaç duyulmamasına karşın önceden ayrıştırma dahil) ön işleme tabi tutmak her zaman mümkündür. Tabiidir ki, atık içerisinde "tehlikeli atık" varsa, bu atıklar ayrı bir işleme tabi tutulacaktır. Sistemin ana ilkesi, atıkların mümkün olduğu kadar çabuk işlenmesidir. Atığın miktarının, toplanma zamanlarında normal zamanlardan daha fazla olacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle, atıkların bir bölümü gece, hafta sonları ve tatillerde işlenmek üzere biriktirilir. İri hacimli atıklar parçalanır ve konveyöre belirlenen boyutta konur. Böylelikle, miktarı ne olursa olsun, dökme alanı 3-4 günde bir tamamen çevrime uğrar. Dökme alanı, olabilecek tüm aksaklıklara karşı, atık toplama alanı standartlarında yapılırlar ve bekleme anında herhangi bir çevresel zarar oluştun.ılmamaya çalışılır. Atıklar doğrudan plazma reaktörüne gönderilir. Düzenli beslemeyi mümkün kılma amacıyla bir hidrolik şahmerdan kullanılır. lsıl Dönüşüm Atıklar doğrudan reaktörün üst kısmına gönderilir ve haznede biriktirilir. Haznedeki plazma torch(iarı), 2.7004.500°C sıcaklık oluşturur. Buraya dökülen organik malzeme, bu kadar yüksek sıcaklıkta oksijen olmadığından ötürü yanmaz ve moleküllerine ayrılır. Böylelikle içeriğinde esas olarak karbon monoksit (CO), hidrojen (H) ve nitrojen (N) bulunan bir gaz karışımı elde edilir. Bu sıcak gaz karışımı atıkların içinden reaktörün üst bölümünde biriktirilir. Yukarı çıkan gaz, ısı ile birlikte içinden geçtiği organik atıklarda da gaz çıkışına neden olur. Esasen, konveyörden hazneye dökülen atıklar, haznenin dibine eriştiğinde, muazzam ısı ile birlikte oksijensiz ortamda gaz haline gelmiştir. Düşük oksijen oranı ve yüksek sıcaklık nedeniyle, gaz içerisinde furan ve dioksin oluşamaz. Reaktörden alınan gaz bir dizi gaz işleme tesisinden geçirilir ve soğutulur. Bu temiz gaz bir buhar türbinine verilerek elektrik elde edilir. Plazma torch'un ürettiği yüksek ısı ile toprak, cam, silis v.b. gibi bütün inorganik malzeme eritilir. Ergimiş metal ve cam hazne altından magma halinde (yaklaşık 1.700 °C'de) dışarı alınır. Dökme esnasında, müşterinin isteğine göre magmanın su ile soğutulması sonucu metaller ayrılabilir. Görüleceği gibi, bu ısıl işlemin sonucunda hiçbir atık ortaya çıkmaz. Tüm atık cama veya gaza dönüştürülür. Ortaya çıkan yegane atık, asfalt yapımında da kullanılabilen cam cürufudur. Gazın Temizlenmesi Gaz soğutulurken, içeriğindeki zararlı maddelerin yaklaşık %85'i çevrime yeniden dahil edilerek dönüştürülür. Nihayetincle kalan partiküller ise, ergimiş magmanın içine dahil edilir. Cam cürufu geçirimsiz olduğundan, bu son derece zehirli atıklar cam cürufunun içine hapsedilir. Bilindiği üzere, cam, içerisinde son derece zehirli maddeler bulunan, ancak geçirimsiz olmasından ötürü çevreye ve insan sağlığına hiçbir zararı olmayan çevre dostu bir maddedir. Cam cürufu, USEPA tarafından TCLP (Toxicity Characteristic Leachate Procedure) geçirgenlik testlerine tabi tutulmuş ve standartları karşıladığı belirlenmiştir. İkinci aşamada gaz, içindeki hidroklorük asitin alındığı bir gaz temizleme aygıtından geçirilir ve seyrelmiş HCL suyu elde edilir. Bu su bir dizi membrandan geçirilerek içeriğindeki metal ve partiküller alınır. Bu metal ve partiküller tekrar sisteme verilir. Elde edilen HCL suyu %15-20 oranında konsantre edilerek sanayiye satılır. Sonuçta kalan soğutulmuş gaz, bir buhar türbinine verilerek elektrik enerjisi elde edilir. Gaz içerisindeki su yoğunlaştırılarak tesisin gereksinimleri için kullanılır. Buhar ve Enerji Üretimi Ana soğutucudan gelen buhar bir türbiSU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 13 @]
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=