Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 129. Sayı (Nisan 2019)

İZLENİM / DEPOZITO IADE SISTEMI VE NORVEÇ O slo’da görüşme fırsatı bul- duğumuz AB, Avrupa Konseyi ve Avrupa Komis- yonu nezdinde iklim değişikliği ey- lem planları ve alınması gereken ön- lemler konusunda önemli çalışmalar yürüten RELOOP Çevre Platformu Direktörü Clarissa Morawski ile hem RELOOP hem de AB’deki konuyla ilgili son gelişmeler hakkında bilgiler aldık... Platform’un gündeminde beş madde olduğu bilgisini veren Mo- rawski, bunlardan en önemlilerinden birisinin “Depozito İade Sistemleri” olduğunu vurguluyor ve şu bilgileri veriyor: “Küresel olarak yüzde dok- san iade sistemini başarmayı amaç- lıyoruz. Yeniden kullanıma sokulan daha fazla ambalaj görmek istiyoruz. Bir de üreticilerin karbon ayak izle- rini biraz daha azaltmaları yönün- de, üretilen plastik ambalajlarında geri dönüştürülmüş malzemelerin kullanılmasını ve bunun bir zorunlu- luk olmasını arzu ediyoruz; ve artık karbon ayak izi gibi hesaplamaların doğru dürüst yapılmasını talep edi- yoruz. Ayrıca insanların, çöplerini evlerinde düzgünce ayrıştırmaları yönünde çalışıyoruz. Önceliklerimiz bunlar... Bu konuların daha çabuk hayata geçirilmesi için hükümetlerle yoğun temas halindeyiz...” Yeni Mevzuat “Son üç yıl zarfından birçok mev- zuat değişikliği oldu. Mesela çöplerin arazi doldurma yoluyla bertarafının 2035 itibariyle yüzde on ile sınırlan- ması. Yine aynı yıl itibariyle evsel çöplerin geri dönüşüm oranı yüzde 65 olarak hedefleniyor. 2030’a kadar ise plastiklerin yüzde 55’i, çeliğin yüzde 80’i, camın yüzde 75’i, kağıt ve kartonun yüzde 85’i geri dönüş- türülecek. Bunlar çok iddialı hedef- ler. Ayrıca artık ambalajlarda içi kirli olanlar hesaplamaya dahil edilme- yecek; ölçülen, değerlemeye giren ambalajların tamamen temiz olması gerekiyor. Bildirilmiş geri dönüştürül- müş malzemenin ağırlığının kirden tamamen arındırılmış olması şart. Bir de Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (EPR) konusu var. Üreticiler, EPR programlarının ve AB programlarının masraflarının yüzde 80’i kadarını ve mevcut ulusal programmasraflarının yüzde ellisini ödemek zorunda ola- caklar. Tüm bunlar geçen yılın mayıs ayında geçti. AB üyesi ülkelerin bu gereklilikleri asgari düzeyde karşıla- maları için iki yılları var. Üye ülkeler kendi yasalarını bu kurallara uyarla- mak zorundalar...” AB Plastik Stratejisi “AB Plastik Stratejisi de son döne- min en kayda değer gelişmesi oldu... Yeni bir yasa çıktı: ‘Tek Kullanım- lık Plastik Yönetmeliği’. 19 Aralık’ta nihai anlaşmaya varıldı. Yayınlanması için de önümüzdeki Haziran öngörü- lüyor. Yönetmelik kapsamında 2021 yılı itibariyle pamuklu kulak temiz- leme çubukları, plastik çatal-bıçak-ka- şıklar, plastik tabaklar, pipetler, balon- lara tutturulan plastik sopalar, EPS yiyecek ve ambalajlar gibi bazı mater- yaller Avrupa Birliği’nde tamamen yasaklanıyor. Bir sonraki aşamada da tasarımla ilgili önlemler var. Bu yönet- melik yayınlandıktan sonra beş yıllık süre zarfında plastik şişe kapakları da şişeye bağlı şekilde tüketiciye sunula- cak. Kapaklar ambalaja bağlı olacak. 2025 yılına gelindiğinde pet şişelerin muhteviyatının yüzde 25’inin geri dönüştürülmüş plastikten üretilmiş olması gerekiyor, 2030’da da bunun yüzde 30’a çıkması gerekiyor...” Üretici Sorumluluğu Genişletiliyor “Ayrıca Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu kapsamında üreticiler 8. madde kapsamına giren tek kullanım- lık plastik ürünlerden oluşan çöplerin toplanma ve daha sonraki taşınma- işlenme masraflarını karşılayacaklar. Bu masraflara çevreye atılı çöplerin temizlenmesiyle ilgili masraflar ve soruna farkındalık yaratma tedbirle- rinin masrafları da dahil olacak...” “AB üyesi devletler 2025 yılı itiba- riyle tek kullanımlık çöplerinin (içecek şişelerinin vs.) piyasaya o yıl çıkarılan bu tür tek kullanımlık plastik ürün- lerin ağırlıklarına göre yüzde 90’ına karşılık gelen miktarını ayrı olarak toplamak için gerekli tedbirleri ala- caklar. Bu hedefe ulaşmak için üye devletler kendi aralarında depozito bedeli iade sistemleri oluşturabilir- ler ya da ilgili Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Sistemleri için ayrı top- lama hedefleri belirleyebilirler...” “Hükümetlerle Yoğun Temas Halindeyiz” RELOOP Direktörü Clarissa Morawski: 38 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 04 / 2019 suvecevre.com