Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 126. Sayı (Ocak 2019)

46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 01 / 2019 suvecevre.com MAKALE Zenginleşen içeriği ve dağıtım gücüyle alanında lider dergimizde yer alarak mesajlarınızı hedef kitlenize ulaştırabilirsiniz. şek” özelliği, TO membranlarına kıyasla daha düşük basınçta daha yüksek su akıları (su geri kazanımı) ile çalıştırılmasını sağlamaktadır. Bu durum, önemli enerji tasarrufuna sebep olmaktadır. Buna ek olarak, çoğu NF membranının yüzeyi yük- lüdür ve böylece elektrik etkileşimleri aynı zamanda NF membranlarının taşıma ve seçicilik özelliklerine katkıda bulunmaktadır (Fane ve diğ., 2011). Çok değerlikli iyonların gideriminde elektrostatik etkileşimler de söz konu- sudur. NF membranları, tek değerlikli tuzlar için yüksek geçirgenliğe sahip- tir. Ancak çok değerlikli tuzları büyük ölçüde tutabilmekte ve nispeten küçük molekül ağırlıklı organik bileşikleri uzaklaştırmaktadırlar. Ca, Mg gibi çift değerlikli tuzları oldukça iyi bir performans ile tutabilirken, Na ve Cl gibi tek değerlikli tuzların gideriminde ters osmoz prosesi kadar başarılı değil- dirler. Sürücü kuvvet olarak basınç ihtiyaçları, UF membranından fazla iken, TO membranından düşüktür. 3-15 bar arası basınçlarda çalışmak- tadırlar (Fane ve diğ., 2011). NF membranları küçük gözenekli olmaları ve 200 Da ağırlıktaki mole- külleri ve üzerini tutabilmeleri saye- sinde, giderme verimleri yüksektir. NF membranlarının özellikle çift değer- likli iyonlar için daha fazla seçiciliğe, yük etkisinden kaynaklanan elektros- tatik etkileşimle süzüntüden ayrılırlar. Nanofiltrasyon membranlarının elektrostatik karakteristikleri, anyon- ların tutulmasında önemli bir role sahiptir. Membran yüzeyindeki zeta potansiyeli, elektrolit çözeltisinin farklı pH ve konsantrasyonlarıyla değişmektedir. Madde taşınımı, filt- rasyon, elektrostatik ve difüzyon ile gerçekleşirken kütle transferi kanunu Fick Yasasına göre gerçekleşmektedir. Tipik akı değerleri 20-200 lt /m2.st aralığında değişmektedir. NF membranlarının kullanımına dair çeşitli örnekler Tablo 4’te sunul- muştur. NF membranları endüstride, tuzlu peynir sularının arıtımında, süt endüstrisi atıksularında madde geri kazanımında, tekstil endüstrisinde renk ve organik madde gideriminde, gıda, tekstil ile eczacılıkta organik maddelerin konsantre edilmesi ve tuz giderilmesinde kullanılmaktadır. NF membranlarının değişik endüst- riyel atıksuların arıtılması amacıyla (tekstil, sızıntı suyu, vb.), UF ve TO membranları ile birlikte uygulama- ları mevcuttur. Kuyu suyu arıtımında nanofiltrasyon ve ters osmoz prosesleri karşılaştırıldığında, NF membranları ile içme suyu standartları ve maliyet açısından açısından daha iyi sonuçlar alınmaktadır. ● yüksek çözücü geçirgenliğine sahip olduğu ve daha düşük enerji tüketimi sağladığı önemli bir gerçektir. Ancak, su akılarının düştüğü durumlarda NF membranların yüksek basınçlarda işletilmesi enerji tüketimini artırabil- mektedir. NF membranları, genellikle spiral sargılı modül şeklinde uygulan- maktadırlar (Fane ve diğ., 2011). Son dönemde geliştirilmiş içi boşluklu fiber NF membranlar da bulunmaktadır. NF membranları, yüzeysel sular- dan sertlik gideriminde, organik madde gideriminde, kuyu sularından çözünmüş katılar ve nitrat gideri- minde ve ayrıca pestisit ve mikrokir- letici gideriminde de kullanılmaktadır. Özellikle düşük osmotik basınca sahip yüzey sularında, düşük işletme basıncı nedeniyle ters osmoz sistemlerine nazaran daha üstün bir prosestir. Nanofiltrasyon prosesi, ters osmoza nazaran düşük enerji ihtiyacı nede- niyle, dezenfeksiyon yan ürünlerinin oluşumuna yol açan organik madde- lerin yüzeysel sulardan giderimi için bütün dünyada kabul görmektedir. Yüzey suyunun NF membranlarına uygulanması durumunda, doğal orga- nik bileşikler nispeten gözenek boyu- tuna nazaran daha büyük moleküllere sahip olduğundan elek mekanizma- sıyla giderilirler. Diğer taraftan, inor- ganik tuzlar ise membran ve iyonların ENERJİ VE ÇEVRE SEKTÖRÜ DERGİSİ www.enerji-dunyasi.com Devamı gelecek sayımızda.