Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 125. Sayı (Aralık 2018)

46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2018 suvecevre.com RAPOR YILDA 1.5 MİLYAR TL DEĞERİNDE ATIK GERİ DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR T SKB Ekonomik Araştırma- lar’dan Dilara Ay Erişen tarafından hazırlanan “Atıkta Değer Var” başlıklı rapor, Türkiye’de sadece yerleşim birimlerinde bir yılda geri dönüştürülmeyen atık tutarının 1.5 milyar TL’nin üzerinde olmasına dikkat çekiyor. Ulusal ve uluslararası alanda geri dönüşümün çevresel ve sosyal kazanımlarının yanı sıra ekonomik boyutlarının da her geçen gün önem kazandığına işaret eden raporda, bu konudaki mevcut resim ortaya konu- lurken, kamu, özel sektör ve bireyler bazında yapılabilecekler anlatılıyor. Bilim insanlarının, plastik tüketiminde herhangi bir değişiklik olmaması halinde 2050 yılı itibarıyla okyanus- larda balıktan daha fazla plastik ola- cağı öngörüsünde bulunduğuna işaret edilen raporda, politika yapıcıları, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla, özel sektör ve bireylerin bu konuda aksiyon alması gerektiğinin altı çiziliyor. Dünya nüfusunun yüzde 16’sını oluşturan gelişmiş ülkelerin, toplam çöp miktarının yüzde 34’ünü ürettiği ifade edilen raporda, Dünya Banka- sı’nın yüzyılın ortası itibarıyla Avrupa ve Kuzey Amerikalıların günümüzden yüzde 25 fazla atık üreteceği tahmi- nine de yer veriliyor. Aynı zaman dili- minde Doğu Asya’daki atık üretiminde yüzde 50, Güney Asya’da yüzde 100, Sahraaltı Afrika’da ise yüzde 200 artış öngörülüyor. Raporda, yüzyılın orta- larında yıllık toplam küresel atığın 3,4 milyar tona yaklaşmasının beklendiği ifade ediliyor. Günümüz Türkiye’sinde ise endüstriyel atıklar hariç sadece yer- leşim birimlerinde yılda yaklaşık 6 milyon ton geri dönüştürülebilir atık oluştuğuna işaret edilen raporda, bunun yaklaşık 5 milyon tonunun geri dönüştürülmeyerek çöp sahalarına gömüldüğü belirtiliyor. Bu miktarın ekonomik değerinin 1,5 milyar lira- nın üzerinde olduğuna dikkat çekilen raporda şu bilgilere yer veriliyor: 2015 itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 6,3 milyar ton plastik atığın yalnızca yüzde 9’u geri dönüştürü- lürken, yüzde 12’si yakılarak, yüzde 79’u çöp depolama sahalarında veya doğada biriktirilerek bertaraf edil- miş durumda. TÜDAM’ın Ağustos 2016’da yayınladığı, “Geri Dönüşüm Sektörü Teşvik Raporu” Türkiye’de yalnızca yerleşim birimlerinde yılda yaklaşık 6 milyon ton geri dönüştürü- lebilir atık oluşuyor. Ekonomik değeri 1.5 milyar TL olan yaklaşık 5 milyon ton çöp ise toprağa gömülüyor. Öte yandan, Türkiye’de geri dönüştürü- lebilir atıkların toplanması ve gömül- mesi için kamu kaynaklarından ek olarak yılda 750 milyon lira aktarılı- yor. Diğer bir ifadeyle, geri dönüşüm sektörünün Türkiye’nin ihtiyaçlarını karşılayacak ekonomik ve organizas- yonel yapıya sahip olmamasının yıllık maliyeti 2,25 milyar TL olarak hesap- lanıyor. l