Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 125. Sayı (Aralık 2018)

20 suvecevre.com SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 12 / 2018 YORUM PROF. DR. AHMET SAMSUNLU İTÜ İnşaat Fak. Çevre Müh. Böl. Öğretim Üyesi 44. Hükümet İmar ve İskân Bakanı PROF. DR. MARK VAN LOOSDRECHT’E ÖDÜL GETİREN ATIKSU ARITIMINDA ANAMMOX SİSTEMİ STOCKHOLM ÖDÜLÜ S u ve Çevre Teknolojileri dergisinin Mayıs 2018 sayısında yayınlanan “2018 Stockholm Su Ödülü Prof. Rittmann ve Prof. Mark van Loosd- recht’e verildi” başlıklı yazımda, Prof. Dr. Mark van Loosdrecht’in, çok sayıda süreç geliştirdiği, bunlar- dan iki tanesinin de ANAMMOX ve Nereda süreçleri olduğu yer aldı. ANAMMOX işlemi, granüler biyo- kütle yardımıyla atıksularda bulu- nan ötrofikasyona sebep olan azotu uzaklaştırmak ve enerji üretimine olanak sağlamak için sanayilerde ve kentsel atıksu arıtımında kulla- nılmaktadır. Nereda teknolojisi ise, daha basit ve daha az enerji tüketen bir kentsel atıksu arıtma prosesine izin veren bakteri granülasyonuna dayanmaktadır. Bu yazımda sizleri ANAMMOX hakkında bilgilendirmeyi istiyorum. Bu yazımı hazırlarken Prof. Dr. Mark van Loosdrecht ile birlikte çalışan ve doktora çalışmasını yapan İstanbul Teknik Üniversitesi Çevre Mühen- disliği Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Özlem Karahan Özgün’ün önemli katkıları oldu (1). ANAMMOX’A GIDEN YOL Şehirlerde atıksuların arıtılmasında yüzyıla yakın bir süreden beri en çok kullanılan biyolojik sistem, “Kon- vansiyonel Aktif Çamur Metotu”- dur (CAS). Bu metotta atıksulardan amonyum giderimi genellikle nitri- fikasyon ve denitrifikasyon prosesleri ile sağlanmaktadır. Yüksek azot kon- santrasyonu içeren atıksulardan azo- tun tamamen giderilmesi için büyük miktarda ek karbon kaynağı gerek- mektedir, fakat atıksuda doğal olarak bulunan organik karbon sınırlıdır. Bu da maliyeti artırmaktadır. Ayrıca enerji tüketiminin fazla olması, kim- yasal madde tüketimini gerektirmesi, elde edilen çamurun çökelme zorluğu nedeniyle bu sistemde geniş alanlara ihtiyaç duyması yanında borulama işlemi oldukça kapsamlıdır. Son yıl- larda yüksek miktarda amonyum içe- ren atıksulardan azotun giderilmesini hedef alan yeni prosesler geliştirilmiş- tir [2, 3, 4]. Bu prosesler, yüksek mik- tardaki amonyağın nitrit üzerinden dönüşümünü içeren kısmi nitrifikas- yon(SHARON), anaerobik amonyum oksidasyon prosesi (ANAMMOX) ve nitrit üzerinden tamamen ototro- fik yolla azot giderimini içeren tek reaktör sistemi (CANON) prosesidir [5,6,7]. Bunlardan ANAMMOX pro- sesi konvansiyonel denitrifikasyon sis- temlerine alternatif olarak çıkartılan düşük maliyetli proseslerdir. ANAM- MOX prosesinin adı; Anaerobik Amonyum Oksidasyonu (ANaerobic AMMonium OXidation) sürecinden gelmektedir. ANAMMOX prosesi sürekli sistem olarak işletilmekte ve amonyağın anaerobik koşullar altında tek granüler içerisinde bulunan nitri- tasyon ve anommox bakterileri tara- fından azot gazına indirgendiği yeni bir prosestir. Hollanda’da Delft Tek- nik Üniversitesinde Prof. van Loosd- recht ve arkadaşları tarafından yürü- tülen çalışmalar sonucunda Paques firması, Delft Teknoloji Üniversitesi ve Nijmegen Üniversitesi ile işbirliği