Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 124. Sayı (Kasım 2018)

suvecevre.com 37 11 / 2018 • SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ YORUM İstanbul’da imara aykırı inşa edi- len Park Otel’in 1993-1994 yılında kaçak katlarının İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yıktırılmasından beri ilk defa Rize’nin Muradiye belde- sinde, 2 Ağustos’ta meydana gelen sel ve heyelanda Kömürcüler Köyü’nde, sahibinin “İmar Barışı”ndan yarar- lanmak için başvuruda bulunduğu, dere yatağına 25 yıl önce 3 katlı inşa edilen, ardından ise ilave katlarla 8 kata çıkan ve fotoğrafta görülen bina 3 Ekim 2018 tarihinde Çevre ve Şehir- cilik Bakanlığı’nca yıktırılmıştır. Yıkımı süren bina çevresinde açık- lamada bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönü- şüm Genel Müdürü Vedat Gürgen, imar barışı uygulamasının, imar affı olmadığını vurgulayarak, yaşanan iklim değişikliğiyle ani sel felaketleri- nin yaşandığına işaret ederek, “Doğu Karadeniz’in içerisinde yeni iklim ve yağış rejimlerine göre bölgeyi en baş- tan çalışıyoruz. Burada dere üzerine yapılan binaları, yapılan dolguların ve yapılmış olan yapıların tek tek tes- pitleri de yapılıyor. Bu çerçevede Art- vin’den başlayıp bu senenin sonunda bir eylem planı hazırlanmış olacak” açıklamasını yapmıştır. Yukarıdaki açıklamadan sonra basında yer alan “Doğu Karadeniz’de imar barışını fırsat bilerek yapılan çok sayıda bina yıkıldı ve çok sayıda bina da yıkılacak” haberini okuduğumda, yurdun birçok yerinde imar barışını fırsat bilenlerin yaptığı binaların da yıkıldığı haberlerine internette rast- ladım. Bu haberler beni taşkınların engellenmesi hususunda umutlan- dırdı. SONUÇ Yukarıdaki anlatımlardan ve örneklerden de görüldüğü gibi ülke- mizde dere yataklarında çok sayıda kaçak yapı inşa edilmiştir. Bu kaçak yapılar dere enkesitlerinin daralma- sına ve taşkın durumlarında dere kenarlarındaki koruma bantlarının etkilenmesine neden olmaktadır. Bu nedenle ülkemizde meydana gelen taşkınlar büyük mal kaybına ve bazen de can kaybına sebep olmaktadır. Ülkemizde bu tip ve diğer kaçak yapılarla mücadele gerektiği gibi sürdürülmediğinden ve belediye- lerin konuya sahip çıkmadığından ülkemizde sık sık imar affını (İmar Barışı düzenlemesi) sağlayacak adım- lar hükümetlerce atılmakta ve soruna devamlı çözüm aranmaktadır. Konunun esas sahibi olan beledi- yeler bazen teknik yetersizlikler nede- niyle bu tip kaçak yapılara mani ola- mamakta, bazen de oy kaygısıyla bu tip kaçak yapıların yapılmasına engel olmamaktadırlar. Yıkılması yolunda yetkili mülki amirliklerce karar verilse bile yıkımı 7-8 yıl almaktadır. 80’li yıllarda Bakanlığım döneminde yap- tırdığım bir çalışmada, kaçak yapı- laşmaya göz yuman belediyelerin durumlarını inceletmiştim. İki bine yakın belediye başkanı hakkında bakanlıkça dava açılmış olduğunu ve bu davalarda hiçbir belediye başka- nının ceza almamış olduğunu öğren- miştim. Kaçak yapılaşmanın önemli nedenlerinden birisi belki de kaçak yapılaşmaya göz yuman belediye baş- kanlarının ve dolayısıyla belediyelere herhangi bir cezai işlem uygulanma- mış oluşudur. Ülkemizde 2018 yılında yürürlüğe konulan imar affına 8.5 milyon müra- caat yapılmıştır ve yıl sonuna kadar bu rakamın 15 milyon olması beklenmek- tedir. Bu yüksek sayı ülkemizde kaçak yapılaşmanın aşırı boyutta oldu- ğunu göstermektedir. Yıllardan beri genelde halkımız imar affı çıkacağı kabulüyle kaçak yapı yapmaya devam etmiştir. 2018 yılında çıkarılan İmar Barışı düzenlemesinde belirtildiği gibi 31.12.2017 tarihinden sonra dere yatağına ve koruma bandına yapıl- mış kaçak yapıların bundan böyle de taşkınlara engel olabilmek için kesin- likle yıkılması yoluna, Rize’de 8 katlı binada olduğu gibi gidilmelidir. Bun- dan böyle alınacak tedbirlerle bele- diyeler ve hükümetimizin temsilcisi olan mülki amirler her türlü kaçak yapılaşmaya mani olmalıdırlar. KAYNAKLAR  - Ahmet SAMSUNLU, Ulusal Taşkın Sempozyumu’nun Ardından-2, Su ve Çevre Dergisi 2017 Şubat  sayısı - Ahmet SAMSUNLU, Ulusal Taşkın Sempozyumu’nun Ardından, Su ve Çevre Dergisi 2017  Ocak sayısı - Bilal KİRMENCİOĞLU, “Türkiye’de Dere Yataklarına Müdahalelerin Taşkınlar Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi - Uzmanlık Tezi - Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 2015. - Ahmet DEMİR, “Şehir Taşkınları ve İstanbul”, 2. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 2010. - Zeynep ŞENKESEN, “Şehirlerde Taşkın Nedeniyle Şehircilik ve Mühendislik Açısından Alınan Önlemler”, İTÜ Kentsel Altyapı ve Çevre Planlaması Dersi Yüksek Lisans Ödevi,2012, (Yöneten: Ahmet Samsunlu). - https://emlakkulisi.com/dere-yapi- yaklasma-siniri-nedir/249689 - M. Tevfik GÖKSU, Ahmet SAMSUNLU, Mehmet PATAN, İsa YILMAZ, Aynur G. ULUĞTEKİN, “İstanbul’da Taşkın Kontrol ve Dere Düzenleme Çalışmaları”, 1. Ulusal Taşkın Sempozyumu, DSİ Yayını, 10-12 Mayıs 2006. - Murat ACU, “Taşkınlar”, 4. Ulusal Taşkın Sempozyumu, DSİ Yayını, 23-25 Kasım 2016. - Veysel EROĞLU, II. Ulusal Taşkın Sempozyumu konuşması, 22-24 Mart 2010. l