Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 122. Sayı (Eylül 2018)
46 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 09 / 2018 MAKALE Birincisi kırsal kesimlerde süreç hızlı bir şekilde ilerlemiş olmasına rağmen hala suya ulaşamayan insan sayısı gözardı edilemeyecek kadar faz- ladır. İkincisi, sağlıklı su kaynaklarına ulaşamayan şehir nüfusu aslında 1990 yılı ile karşılaştırıldığında artış göster- miştir. Üçüncüsü ise “temiz içme suyu kaynaklarını kullanan nüfus” demek, her zaman güvenli su kaynaklarına ulaşan nüfus anlamına gelmemekte- dir. Birleşmiş Milletler 2010 yılında güvenilir su kaynaklarına ulaşabilmeyi temel insan haklarından biri olarak tanımlamıştır. Basit altyapı ihtiyaç- larını karşılayamayan ve suya erişimi olmayan kişiler genellikle kırsal alan- larda yaşarken, 2050 yılına gelindi- ğinde bu durumun kentsel bölgelerle eşitlenmesi beklenmektedir (OECD raporu, 2009; OECD istatistikleri, 2017). Suyun temini ve kullanımı sonrası oluşan atıksuyun arıtımı da bir diğer önemli husustur. Atıksu, evlerde, iş yerlerinde, endüstride ve diğer yaşam ve ticari faaliyet alanlarında oluşan atıksu olarak tanımlanmaktadır. Deşarj edilen kaynağa göre de evsel ve endüstriyel atıksu olarak adlan- dırılmaktadır. Atıksuyun verimli bir şekilde arıtılması doğrudan içme suyunun kirlenmesini önleyici bir unsur olarak düşünülebilir. Şekil 1.6’da OECD ülkelerindeki nüfu- sun evsel atıksu arıtma tesislerine ne şekilde bağlı olduğuna dair yüzdeleri verilmiştir. Evsel atıksu arıtma tesisle- rine bağlı nüfus 1980’lerde %50’liler civarında iken, 2012 yılına gelindi- ğinde %70 seviyelerine ulaşmıştır. Şekil 1.6 incelendiğinde atıksu arıtma tesislerine ulaşabilen nüfus ve arıtma tesislerinin gelişmişliği, OECD ülke- leri arasında bile değişiklik göstermek- tedir. Bazı ülkeler, ikincil ve üçüncül arıtma uygulamalarında gelişme gös- terirken, bazıları da kanalizasyon ve birincil arıtma sistemlerinde gelişme göstermiştir (OECD raporu, 2009; OECD istatistikleri, 2017). Bu sistem- lere ek olarak, yakın gelecekte yağmur suyu ve yüzey sularının yönetiminde iyi bir planlamanın yapılması gerek- tiği aşikardır. Su temini, atıksu toplama ve arıtma konusunda karşılaşılan faktörler sos- Şekil 1.3. 2000 ve 2050 yıllarındaki global su ihtiyacı karşılaştırması (BRIICS ülkeleri: Brezilya, Rusya, Hindistan, Endonezya, Çin ve Güney Afrika) (OECD raporu, 2009; OECD istatistikleri, 2017) Şekil 1.4. 2000 ve 2050 yıllarındaki nehir yataklarına ait su stresinin karşılaştırılması (UNESCO raporu, 2016)
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=