Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 119. Sayı (Haziran 2018)

54 Su ve Çevre Teknolojileri / Haziran 2018 suvecevre.com taban alanının %2’sinden büyük olmalıdır, • Damlatmalı filtre tabanı ile taşıyıcı ızgara (döşeme) arasındaki mesafe en az 0,2 m olmalıdır, • Üzeri açık sistemlerde taşıyıcı ızgara alanı toplam alanın düşük yüklü tesislerde ise en az %20’si, yüksek yüklü işletilen tesislerde en az %50’si olmalıdır, • Kapalı sistemlerde çatı (filtre üstündeki kapalı hacim) havalandırması minimum havalandırma kriterlerini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Teknik Ekipman için Gereklilikler • DIN EN 12255-1 ve DIN 19255-7 Ekipman seçiminde kullanılan kriterlerdir, • Basınç yüksekliği p, dağıtıcı mekanizması yüksekliği ve dağıtım kolu büyüklüğü üretici tarafından belirtilmelidir, • Borulama sistemlerinde DIN 2501-1 kullanılmaktadır. İşletme ve Bakım • İşletmede servis bakım alanları, merdiven sistemleri mevcut olmalıdır, • Atıksu beslemeleri dolgu yüksekliğini aşmamalıdır, • Yağlama alanları dışarıdan da erişime uygun olarak tasarlanmalıdır, • Arıtımın ve güvenliğinin kontrolü için bir hava açıklık bölgesinden faydalanılmalıdır. Son çökeltim tankının şekli ve tasarımı Son çökeltim tankında çamurun toplanması ve çökeltim verimi dikkate alındığında tank şeklinin önemli bir etkisi yok- tur. Düşey akışlı tankların minimum hidrolik bekletme süresi sağlanması halinde, yatay akışlı tanklardan daha iyi çıkış suyu kalitesi sağlanması söz konusu değildir. Tabana yerleştirilen çamur haznesinin kenar eğimi en az 60° olmalıdır. Çamurun buradan alınması için herhangi bir mekanik ekipmana ihtiyaç yoktur. Dairesel havuzlar dikdörtgen planlı havuzlara göre daha küçük yük gerektirir ve daha düşük maliyetlidir. Buna karşın dairesel havuzların rüzgâra karşı hassasiyeti daha fazladır ve daha fazla alana ihtiyaç duyulur. Çamurun sürekli geri devrine gerek yoktur. Dikdörtgen planlı tanklarda bile basit yapıdaki çamur sıyırıcıların kullanılması yeterlidir. Dikdörtgen planlı tanklarda derinliğin uzunluğa oranı 1:15 ila 1:25 arasında olmalıdır. Tank genişliğinin en fazla 7 m olması önerilir. Savak yükü (qwo) 15 m 3 /m.sa ’ten küçük olmalıdır. Havuz hacmi azaltılmak istenirse plakalı (lamelli) ele- manlar kullanılabilir. Ancak bu sistemlerin işletme maliyeti yüksektir. Döner Biyodisklerin yapısal tasarım ve normları Döner biyodiskler standart boyutlarda üretilirler (Şekil Ek-3.10-3). En büyük disk çapı 3,5 m olup uzunluğu 1,5 ila 7,5 m arasında değişmekle birlikte genellikle en uzun boy olan 7,5 m olarak üretilir. Biyofilm yüzeyi için standart yoğunlukta malzeme seçilirse yüzey alanı yaklaşık 9300 m2 olur. Yüksek yoğunlukta malzeme seçilirse yüzey alanı yaklaşık 13.900 m 2 ’dir. Standart yoğunlukta seçilen biyofilm yüzeyler BOİ5 (karbonlu madde) giderimi için kullanılır. Bu sistemlerde biyo- film kalınlığı fazla olmakla birlikte atıksuyun geçtiği boşluk hacmi de yüksek olur. Biyofilm büyümesinin daha az olduğu nitrifikasyon prosesi için ise yüksek yoğunluktaki biyofilm yüzeyleri seçilir. Bu nedenle kaskatlı sistemle ilk kademedeki biyofilm yüzeyleri standart yoğunlukta sonraki kademelerde ise yüksek yoğunluktaki malzemeler seçilir (WEF, 2011). Diskin yerleştirileceği havuz (reaktör) materyali beton veya çelik olabilir. Havuz Tabanı ile döner disk arasında, katı madde birikimini önlemek amacı ile, 10 ila 23 cm arasında mesafe bırakılmalıdır. Şaft dönüş hızı dakikada 1 ila 2 tur arasında kalacak şekilde seçilmelidir. Diskin çevrel hızının mekanik olarak döndürülen şaftlarda yaklaşık 18 m/dk, hava ile döndürülen şaftlarda ise 9 ila 18 m/dak arasında olması gerekir (MOE, 2008). Tam çalıştırma yükündeki şaft eğilmesi, şaft uzunluğunun 1/300'ünden daha fazla olmamalıdır. Giriş ve çıkış yapıları, döner disk düzeneğin içerisine giren akımın ilerlemesini teşvik edecek tarzda ve kısa devreleri önleyecek şekilde, biyodisk havuzunun zıt uçlarında konum- landırılmış olmalıdır. Döner biyolojik motoru düzeneği, boş alanlar biyofilm ile kısmen dolduğunda, oluşan azami tasarım yükünü taşıyacak kapasitede olmalıdır. Alg büyümesini ve soğuk havalarda ısı kaybını önlemek, polietilen disk malzemesinin UV ışınlarından zarar görmesini engellemek üzere döner biyodisklerinin bozulmaması için üzerilerinin kapatılması önerilmektedir. l Şekil Ek-3.103. Döner Biyodisk (Metcalf & Eddy, 2003) REHBER Devam edecek.