Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 118. Sayı

42 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2018 suvecevre.com Sürdürülebilirlik Yolculuğunda Su Ayak İziniz GÖRÜŞ ŞAFAK ÖZSOY Tulip Eğitim ve Danışmanlık Kurucusu ve Genel Müdürü safakozsoy@tulipconsultants.com rın ve paydaşların talebi ile talep edilir olmuştur. Rekabet edebilir şirketlerin yaratılması sürecinde ekolojik etkinin sıfırlanması hedefi ile yönetilen şirket- lere kaymanın kaçınılmazlığını görmek bu makalenin de ana fikirlerinden birini oluşturmaktadır. Sürdürülebilirliğin ölçülmesinde; OECD iş etiği ve uygunluk kriterleri içinde temiz suyun kalitesi ve temiz suyun kaynağı da yer almaktadır. Böy- lelikle suyun iş süreçlerinde izlenmesi bir performans göstergesi olarak tarif- lenmesi yoluna gidilmiştir. Su ayak izi, bireylerin tüketimlerini sadece kendi yaşadıkları coğrafyadan değil farklı olarak başka bir yerdeki su kaynağı üzerindeki etkisini de ortaya koyan önemli bir göstergedir. Suyun sınırlı ve ikame edilemeyen bir doğal kaynak olduğunun bilinciyle bireyler, günlük su tüketimlerinin öte- sine geçerek tatlı su kaynakları üzerinde miktar ve kalite açısından yarattıkları etkiyi su ayak izini ölçerek ve etki değer- lendirmesi yaparak anlayabilirler. Böyle- likle sosyal ve çevresel etkinin bilinmesi, kaynaklarının uzun dönemde kullana- bilirliği üzerinde olumlu iyileştirmelere G eleneksel yönetim modellerin pek de işe yaramadığı günü- müzde; değişimlere açık, di- namik karar verme süreçlerinin etkin kullanıldığı, şirket stratejilerinin iş sü- reçlerine hızlı entegrasyonuna müsait sistemlere yatkın bir liderlik gereksi- nimi içinde bir de su ayak izinin takibi gerektiği yöneticilerin karşısında. Su ayak izi kavramının ortaya çıkı- şında, dünyanın yönetim süreçlerinde iklim odaklı senaryolar ve karbon ayak izinin kontrolüne dayalı, azaltım hedefi- nin doğrudan etkisi olduğu açıktır. Suyun enerji fiyatları ile kıyaslandı- ğında hala oldukça ucuz oluşu, belki de işletmelerde enerji kadar önem verilme- yişini açıklar niteliktedir. Ancak dünyada limitli olan kullanılabilir su kaynakları ve beraberinde iklim değişikliğinin deza- vantajları, sürekli artan nüfus ile yaşam kalitesinin artması suya duyulan gerek- sinimi de artırmaktadır. Suyun izlenmesi; sürdürülebilir yöne- tim parametreleri içinde yer alması, işletmelerde “Sürdürülebilir Rapor- lama”, “Carbon Disclosure Project (CDP)”, Küresel Anlaşma gibi küresel rekabet edici ortamlarda yatırımcıla- neden olur. Sürdürülebilir şirket yapılanma- larında, su hedeflerinin harcanan su miktarına bağlı olarak oluşturulması sağlanabilir ise iş risklerinin su kıtlığına bağlı etkilerinin azaltılması sağlanır. Dolayısıyla bir işletmenin su kıtlına bağlı etkisinin değişimi de iş stratejilerine yansıyabilir. Su ayak izi yalnızca su hacmini değil, aynı zamanda kullanılan suyun türünü (yeşil, mavi, gri), ne zaman ve nerede kullanıldığını da gösterir. Bu bakımdan bir ürünün su ayak izi, çok boyutlu bir gösterge olup etkisinin insan, eko sis- tem ve doğal kaynaklar esas alınarak gözden geçirilmesi beklenmektedir. Saklı su içeriği ve gömülü su ise yal- nızca kullanılan suyun miktarını ifade eder. Miktar su kullanımının yalnızca bir boyutudur. Suyun kullanıldığı yer ve zaman aralığı ile kullanılan suyun türü de miktar kadar önemlidir. Su Ayak İzi, birim zamanda harcanan (buharlaşma dahil) ve/veya kirletilen su miktarı ile ölçülmektedir. Bir bireyin, toplumun veya iş kolunun su ayak izi; bireyin veya toplumun tükettiği malların ve hizmetle- rin üretimi için kullanılan veya üreticinin