Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 117. Sayı (Nisan 2018)

suvecevre.com 52 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2018 REHBER 3.8. AKTİF ÇAMUR SİSTEMLERİ YAPISAL TASARIMI VE GENEL BEKLENTİLER Aktif çamur sistemlerinin yapısal tasarımı ile ilgili bilgiler ve genel beklentiler aşağıda verilmiştir. 3.8.1. Genel • Havalandırma havuzunun giriş çıkış yapıları, hidrolik akışı ve dağıtımı farklı debilerde sağlayacak vana, kapaklar, savaklar vb. ekipmanlarla donatılmalıdır. • Giriş çıkış yapıları, sürekli sistemler için havalandırma havu- zunda uygun su seviyesini sağlayacak şekilde konumlandı- rılmalıdır. • Büyük kapasitelerde ekipmanların otomatik kontrolü sağ- lanmalıdır. • Giriş çıkış yapılarının geri dönüş akımları ile birlikte ortalama, maksimum ve pik debi için yeterliliği tahkik edilmelidir. • Giriş, çıkış yapıları ve özellikle boruların kendi kendini temiz- leyebilmesine imkân veren tasarım yapılmalıdır. • Biyolojik reaktörlerdeki su seviyesi, sabit veya ayarlanabilir savaklarla kontrol edilmelidir. • Havalandırma havuzu beton duvar kalınlıkları minimum 30 cm alınmalı, artan su derinliğine bağlı olarak duvar kalınlık- ları da artırılmalıdır. • Havuzların en fazla 1 gün içinde boşaltımını sağlayacak havuz tahliye sistemi planlanmalıdır. 3.8.2. Hava Payları (ABD On Eyalet Standartları, 2004) Basınçlı hava ile havalandırılan havalandırma havuzlarında hava payı en az 50 cm olmalıdır. Mekanik havalandırma olması durumunda ise hava payı 100 cm olacak şekilde seçilmelidir. Yürüme yolları genişliği bir insanın kolaylıkla hareket ede- bileceği şekilde tasarlanmalıdır. 3.8.3. Karıştırma İhtiyacı • Sadece mekanik karıştırma için gerekli birim enerji ihtiyacı en az 5 W/m 3 olarak alınmalıdır (Mueller ve diğ., 2002). • Difüzörlü sistemle karıştırılan aktif çamur sistemlerinde gerekli en az hava ihtiyacı 0,6 Nm 3 /m 3 reaktör hacmi/saat olarak alınmalıdır. • Hava ihtiyacının azaldığı durumlarda reaktör içinde çökelme olmayacak şekilde karıştırma da sağlanmalıdır. • Hemmekanik hem difüzörlü sistemler için gerekli karıştırma enerjisi, mekanik havalandırıcı tipi ve difüzör yerleşimi dik- kate alınarak hesaplanmalıdır. • Mikserlerle difüzör grupları arasında yeterli mesafe bırakıl- ması gereklidir. • Aşağıda difüzörlerle mikserler arasında bırakılması önerilen mesafeler verilmektedir (Şekil Ek-3.8-1). Ancak, seçilecek mikser tipinin yerleşimi ve işletilmesi bilgileri üreticiden temin edilmelidir. • Ekipman seçiminde, arıtılacak atıksuyun özellikleri ve iste- nen AKM konsantrasyonu dikkate alınmalıdır. Aynı kanaldaki birden fazla karıştırıcının birbirine olan uzak- lıkları (D) en az pervane çapı kadar olmalıdır. Ara mesafenin daha kısa olması durumunda ise karıştırıcılar arasına ayırma perdesi konulmalıdır. 3.8.4. Çamur Geri Devri • Normal işletme koşullarında çamur borusundaki hız 0,6 m/ sn’den daha az olmamalıdır. • Çamur geri devir hatlarında boru çapı 150 mm’den büyük alınmalıdır. • Çamur geri devir debisini ölçmek için uygun ölçüm ekipma- nına bağlı olarak çamur geri devir debisi işletmede ayarla- nabilmelidir. • Çamur geri devir pompaları maksimum debide çamurun son çökeltim havuzunda birikmesini önlemelidir. • Çamur geri devir pompalarının emme ve basma ağız geniş- likleri en az 80 mm olmalıdır. • Çamur geri devir oranı aksi belirtilmedikçe ortalama debinin en az %50’si vemaksimum%150 olacak şekilde ayarlanmalıdır. 3.8.5. İçsel Geri Devir • Denitrifikasyon prosesi için aerobik havuzdan anoksik havuza yapılacak içsel geri devir çözünmüş oksijen mini- mum seviyede taşınacak şekilde ayarlanmalıdır. • İçsel geri devir oranı giriş debisine göre ayarlanabilir olmalıdır. • Anoksik havuzdan anaerobik havuza yapılacak geri devirde nitratın anaerobik (Bio-P) havuzuna girişinin minimum seviyede tutulması gerekir. • Biyolojik fosfor giderimi için anaerobik selektör (Bio-P) havuzu seri bağlı 3 reaktör şeklinde düşünülmelidir. • İçsel geri devir oranının (IR) 4-5 değerinden daha fazla çıkması durumunda ön denitrifikasyon prosesi yerine diğer biyolojik azot giderimi konfigürasyonları (Kademeli besle- meli, Bardenpho, eşzamanlı nitrifikasyon denitrifikasyon vb.) önerilmektedir. Şekil Ek-3.8-1. Mekanik karıştırma ve difüzör grupları yerleşimi (Mueller ve diğ., 2002)