Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 117. Sayı (Nisan 2018)

28 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2018 suvecevre.com MAKALE Makani airborne rüzgar türbini: Makani enerji uçurtmaları, enerjiyi rüz- gardan verimli bir şekilde harcayarak elektrik üretir. Karbon fiberden üreti- len hafif türbinler, yerdeki bir istasyona bağlı bir şekilde uçurulmaktadır. Uçak görünümlü türbinler maksimum yerden 450 metre yükseklikte daireler çizerek pervanelerin dönmesiyle elektrik enerjisi üretecekler. Daha stabil ve güçlü rüzgar enerjisi, yaklaşık 1000 feet yüksekliğinde ve deniz aşırı bölgelerde kuruluyor. 1.2.3. Düşük Hızlardan Rüzgar Enerjisi Rüzgar hasatçısı, uçaklardaki kanat- çıklara benzer yatay kanatçıklar ile karşı- lıklı hareket esasına dayanıyor. Çok sessiz olan bu rüzgar türbini düşük hızlarda da enerji üretebilmektedir. Bu rüzgar türbini klasik rüzgar türbinlerinin çalıştığı hız- larda da çok verimli çalışabiliyor. 1.2.4. Rüzgar Lensleri Rüzgar lensleri Japon araştırmacılar tarafından keşfedilmiş. Araştırmacılara göre 3 kez daha verimli. Türbin kanat- larının etrafına “rüzgar lensleri” yerleş- tirilmiş. Her bir lens 112 metre çapında. Burada lensin rüzgar akışını yoğunlaştır- ması sağlanmış. Çok fazla hareketli parça yok, sadece rüzgar gücünü “yoğunlaştı- ran” çember ve çemberden alınan rüz- garla dönen bir türbinden oluşuyor. 1.2.5. Dikey Eksenli Rüzgar Türbinleri Rüzgar kulesi (Windspire): Standart dikey eksenli “windspire” rüzgar türbini 30 fit yüksekliğinde ve 4 fit genişliğinde, lokal bölgelerdeki kısıtlamaların üstesin- den gelmek için tasarlanmış. Eddy türbini: Eddy türbini çok yük- sek rüzgar hızlarında bile güvenli ve rüz- gar hızı saniyede 3,5 metredir. Bu rüzgar türbini 600 watt gücüne kadar elektrik üretebiliyor. 1.2.6. Sessiz Rüzgar Türbinleri Sessiz (Ecowhisper) rüzgar türbini sadece 20 kW elektrik üretebilme kapa- sitesine sahip. Sessiz olmasının yanında verimli olduğu da belirtilmiş. 1.2.7. Rüzgar Enerjisi Depolama Yeşil güç adası dünyada yaygın olarak kullanılan pompaj hidroelektrik santral- lerini rüzgar türbinleri ile birlikte hibrit olarak kullanıyor. Pompaj hidroelektrik santralinin çalışma mantığı, hidroelekt- rik santraller suyun yerçekimi etkisin- den yararlanarak enerji elde ediyorlar, pompaj hidroelektrik santrali elektrik sisteminde enerji fazlası olduğu durum- larda, fazla enerjiyi, suyu geri rezervuara basmak için kullanıyor, talep yükseldikçe alt taraftaki rezervuara geri boşaltılarak bu proses aşamasında elektrik enerjisi elde ediliyor. 1.2.8. Çok Amaçlı Deniz Aşırı Rüzgar Çiftlikleri Deniz yosunu çiftlikleri Hollandalı ecofys firması tarafından geliştirilmiş. Deniz aşırı rüzgar türbinlerinin etrafında deniz yosunu ekilebileceği, balık yetişti- rilebileceği ve bioyakıt elde edilebileceği belirtiliyor. Bu rüzgar enerjisi şimdilik sadece test aşamasında ve gelecekte enerji piyasasına aktif olarak girebilir. 1.2.9. Kambur Balina Yüzgeci Örneğinden Geliştirilen Rüzgar Türbini Gerçekleştirilen kanat profili saye- sinde düşük hızlı rüzgarın, kanadın önündeki tümsekli (tüberkül) kanallara çarpması nedeniyle kanalların rüzgar akışını ayırarak kanadın düzenlenmiş yüzeyi boyunca hızlanmasına sebep oluyor. Aynı zamanda kanadın genişliği boyunca hava hareketini ve diğer ucuna hava geçişini yavaşlatıp, böylece hava akışının kanallar içinde korunarak daha fazla rüzgarın yakalanmasını sağlıyor. Böylece klasik kanatlara göre daha yük- sek enerji verimi ile çalışabiliyor ve yine klasik kanatlarda ortaya çıkan gürültü kirliliğini de önemli ölçüde azaltabi- liyor. Burada kanat ve fan adı altında ifade ettiğimiz tüm çalışmalarda önemli olan bir kavram var ki, bu da “hücum