Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 117. Sayı (Nisan 2018)

26 Su ve Çevre Teknolojileri / Nisan 2018 suvecevre.com ZEYNEP BİLİCİ Mersin Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğrencisi MAKALE GİRİŞ Y enilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı, çevresel sürdürüle- bilirlik ve insanlığın geleceği için büyük bir öneme sahiptir. 1900’lü yılların sonlarında enerjinin önemi, meydana gelen petrol krizlerinin ardın- dan daha iyi anlaşılmaya başlanmıştır. 2000 yılı başlarında yenilenebilir ener- ji kaynakları konusunda çalışmalar hız kazanmış, maliyet bakımından düşme göstermiştir (Karagöl ve Kavaz, 2017). Yenilenebilir enerji dediğimiz kavram, enerji üretmek için doğada var olan ve yararlanıldığı takdirde sürekli kendini yenileyebilen bir enerjidir. Doğal, sü- rekli bir şekilde kendini yenileyebilmesi ve bu enerji kaynağının yok olmaması, diğer enerji kaynaklarından ayıran en önemli özellikleri arasındadır. Yenile- nebilir enerji kaynaklarının yerli olma- ları, hava kirliliğini azaltmaları, enerji sektöründe ülkenin bağımsız olmasını sağlamaları gibi nedenlerden dolayı önemli yer kaplamaktadırlar (Koç ve Kaya., 2015). Hidroelektrik enerji, rüz- gar enerjisi, güneş enerjisi, jeotermal enerji, biyokütle enerjisi, gelgit enerjisi gibi kaynaklar yenilenebilir enerji kay- naklarına örnektir (Karagöl ve Kavaz., 2017). 1. Rüzgar Enerjisi Teknolojileri Rüzgâr enerjisi, güneş radyasyonu- nun yer yüzeylerini farklı ısıtmasından kaynaklanmaktadır. Denizler ve hava arasındaki sıcaklık farkı basınç farkını oluşturmakta ve böylelikle havanın hare- ketine neden olmaktadır. Yüksek basınç- tan alçak basınca doğru olan havanın bu hareketi “Rüzgâr” olarak tanımlanmakta- dır. Rüzgâr enerjisinden mekanik enerji veya elektrik enerjisi gibi farklı şekilde yararlanılmaktadır (Koç ve Kaya., 2015). Rüzgar enerjisi yenilenebilir enerji kapasitesi açısından en geniş kullanıma sahip kaynakların başında gelmekte- dir (Çukurçayır ve Sağır., 2007). Rüz- gar enerjisinden yararlanma tarihi çok eski zamanlara dayanmaktadır. Rüzgar gücünden ilk olarak kullanılan örnekler, yelkenli gemiler ve yel değirmenleri- dir. Yelkenli gemilerde rüzgarın kinetik enerjisi gemilerin hareketini sağlamak için kullanılmış, yel değirmenlerinde ise buğday gibi tahılların öğütülmesi ama- cıyla rüzgar gücünden faydalanılmıştır. Zaman ilerledikçe enerji konusunda sıkıntılar yaşanmaya başlamış ve enerji elde etmek için rüzgar türbinleri tasar- lanmıştır. Rüzgar türbinleri, hareket halin- deki havanın kinetik enerjisini öncelikle mekanik enerjiye ve sonrasında elekt- rik enerjisine dönüştüren makinelerdir. Rüzgar türbinleri çevreye ve canlılara göre en uygun şekilde gelişmeye devam etmektedir. Yenilenebilir Enerji Kaynakları Rüzgar Enerjisi Teknolojileri Rüzgar Türbinlerinin Sınıflandırılması Eksen Yatay eksenli Düşük devirli Küçük Orta Büyük Tek kollu Çift kollu Üç kollu Çok kollu Çok Büyük Eğik eksenli Düşey eksenli Yüksek devirli RÜZGAR TÜRBİNLERİ Önden rüzgar alan Arkadan rüzgar alan Dişli kutulu Kara tipi Deniz üstü Dişli kutusuz Devir Güç Kanat sayısı Rüzgar etkisi Dişli özellikleri Kurulum yerleri