Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 115. Sayı (Şubat 2018)

42 Su ve Çevre Teknolojileri / Şubat 2018 suvecevre.com Prof. Dr. Adem ESEN İSKİ Yönetim Kurulu Üyesi, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğretim Üyesi Ramazan ORUÇ İSKİ Stratejik Planlama Şube Müdürü Neslihan KAYA İSKİ Stratejik Planlama Şefi MAKALE Risk Odaklı Kentsel Su&Atıksu Yönetimi ve İSKİ Kurumsal Risk YönetimModeli 1. Giriş G ünümüzde hemen her alanda karşılaştığımız “Risk” kavramı, söz konusu kentsel hizmetler olduğunda daha da önem kazanmak- tadır. Genel anlamıyla riskin, karşılaşıl- ması arzu edilmeyen olumsuz ihtimal- ler olduğu düşünülürse, riskler öngö- rülmeden sürdürülen kentsel hizmetle- rin aksama olasılığı oldukça yüksektir. Yüksek riskleri ihtiva eden kentsel hiz- metlerin en başında su ve atıksu yöne- timi gelmektedir. Çevre ve insan sağlı- ğıyla yakından ilgili olan bu hizmetlerin sürdürülebilirliğinin aksaması veya hiz- met kalitesinde yaşanabilecek herhangi bir düşüş, olumsuz sonuçlar doğurabil- mektedir. Mali krizleri önlemeye yönelik olarak geliştirilen risk yönetim metotla- rının kamusal hizmetlerde uygulanması çok daha anlamlı faydaların oluşmasına katkı sağlayacaktır. Riskin gerçekleşmesi halinde oluşabilecek çevre tahribatı veya sağlık kaybı, mali krizlerde yaşanabilecek para kayıplarından çok daha elzemdir. Risk Yönetimi, organizasyonların iş ve işlemlerini yerine getirirken, karşı- laşabilecekleri belirsizliklerin önceden tahmin edilebilmesine ve öngörülen bu belirsizliklerin yaşatabileceği olumsuz koşulların önlenebilmesine yönelik ted- birler geliştirilmesine imkân veren bir yönetim biçimidir. Yüksek risk ihtiva eden sektörlerde, işleyişte sürprizlerle karşılaşılmasını önlemek için Kurumsal Risk Yönetimi modelinin hayata geçiril- mesi oldukça önemlidir. Kamusal faali- yetler ve kentsel hizmetler gözönünde bulundurulduğunda risk seviyesinin yüksek olduğu aşikârdır. Yapılan bu çalışmada Kurumsal Risk Yönetimi, kentsel su ve atıksu yöneti- minde risk, İSKİ Kurumsal Risk Analizi çalışmaları kapsamında uygulanan risk yönetim metodolojisi ve çalışmanın sonuçları ayrıntılı bir şekilde ele alın- mıştır. 2. Risk ve Riske Ait Temel Kavramlar Risk, Fransızca kökenli bir kelime olup, “Risque” kelimesinden gelmektedir. “Bir zarara, bir kayba, bir tehlikeye yol aça- bilecek bir olayın ortaya çıkma olasılığı” (Büyük Larausse, 1986: 9843) anlamına gelen risk kavramı, değişik sektörlerde farklı şekillerde tanımlanmaktadır. Sigortacılık alanında risk, yitirme teh- likesinin varlığı, yitirme ihtimali, belirsiz- lik, gerçek sonucun beklenen sonuçtan farklı olması ihtimali, beklenen durum- dan başka herhangi bir durumun ortaya çıkması ihtimali olarak tanımlanırken; bankacılıkta risk, verilen bir kredinin veya girişilen bir taahhüdün tahsilinde ya da yerine getirilmesinde başarısızlık ihti- mali anlamına gelmektedir. Kamuda risk, kamusal faaliyetlerin yerine getirilmesi ve hizmetlerin vatandaşa ulaştırılmasını kısmen veya tamamen ortadan kaldıra- bilecek, hizmet kalitesini etkileyebilecek ihtimallerin bütünüdür. Bu çerçevede ele alındığında risk kavramının farklı sektör- ler için farklı önem düzeylerinde değer- lendirildiği açıkça görülmektedir. Kurumsal Risk Yönetimi felsefesine geçmeden önce aşağıdaki kavramları kısaca açıklamakta yarar vardır; Risk: Organizasyonların hedeflerine ulaşmak için gerçekleştirdikleri faaliyet-