Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 114. Sayı (Ocak 2018)

Su ve Çevre Teknolojileri / Ocak 2018 27 suvecevre.com Soğutma Suyu Sistemlerinde Silikatın Zararı SİLİKAT ısı eşanjörleri ve soğutma kondenserleri içinde camsı sert tabaka- lar oluşturur. Bu problemin yaşanma- ması için işletmeciler besi suyu analizini ve devridaim yapan soğutma suyunun analizini çok sık yaptırmalıdır. Aynı buhar kazanı besi suyunda ol- duğu gibi, soğutma sistemi besi suyu da ters ozmoz cihazının ürettiği su ile beslendiğinde, sudaki silikatın en az %95’i ham sudan ayrılmış olacağı için soğutma suyu kullanan ısı eşanjörlerin- de SİLİKAT sorunu yaşanmaz. silikatın giderimi veya zararının gideri- mi konusuna daha sonraki paragraflar- da değineceğiz. Buhar Kazanı ve Buhar Sistemine Silikatın Zararı Şöyle bir olay yaşadık: Yeni kurulan bir sanayi işletmesinin danışmanı, bu- har kazanını ve buharı çok iyi bilen bir mühendisti ve buhar kazanı besi suyu hazırlamak üzere bizden tandem su yu- muşatma cihazı istedi. Danışman bize yalnızca suyun sertliğini bildirmişti, biz bu bilgiyi yeterli bulmadık ve suyun silikat değerini de ölçtürdük. Sudaki silikat değeri çok yüksekti ve su yumu- şatma cihazı sudaki silikatı gidermedi- ği için buhar kazanında kısa zamanda silikat kristalleri oluşacaktı ve kazanın ısı verimi çok düşecekti. Bu sebeple işletmenin danışmanına bu durumu bildirdik, su yumuşatma yerine ters ozmoz cihazı önerdik. Ancak danışman, bizim “ticari” davranıp yüksek bedelli bir cihaz satmak istediğimizi sanarak bizden ille de su yumuşatıcı istedi. So- nuçta biz tandem su yumuşatıcı imal edip teslim ettik. Ancak buhar kazanı yaklaşık 5-6 ay sonra silikat kristal- leri ile doldu ve ısı verimi anormal azaldı . Bu durum oluştuğunda danışman görevini tamamlayıp işten ayrılmıştı; biz müşteriyle karşı karşıya kaldık. İyi ki yukarıda anlattıklarım sözlü değil, yazışma olarak elimizde bulunuyordu. Müşteriye bu yazışmaları gösterdik ve o gün ters ozmoz sistemi siparişi aldık. Buhar kazanının silikat kristallerinden arındırılması zorlu bir işti ve 15 gün kadar işletme durdu: Çok pahalı bir duruştu! Amerika Kazan İmalatçıları Derneği (ABMA) buhar kazanları içinde bulunan kazan suyu için maksimum SİLİKAT de- ğerlerini aşağıdaki tabloda belirlemiş- tir. Bu değerler kazan besi suyu değeri değil, kazan içindeki suya ait en üst sili- kat değerleridir. Buhar kazanı suyundaki silikat mik- tarı normalden fazla olduğunda buhar ile beraber silikat da buhar hattına gi- der, buhar vanalarında kristalleşerek vanaların çalışmasını engeller ve bazen daha da büyük işletme problemleri do- ğurur. Enerji Santrallarındaki Türbinlere Silikatın Zararı Buhar ile türbin çevirerek elektrik enerjisi üreten santrallarda, SİLİKAT maddesinin buhar ile beraber türbin kanatçıklarına gelmesi sonucu, kanat- çıklar üzerinde sert SİLİKAT kristalleri oluşur. Sonuç olarak, yüksek devirde dönen türbinde “balans” problemleri yaşanır. Bunun sonucunda uzun günler süren türbin bakımları gerekir ve enerji santralı ekonomik zarara uğrar. Bu so- runu önlemek için buhar kazanı besi suyu hattı üzerine “on-line” Silikat Öl- çen “ Silikat Analizörü ” konur, bu cihaz merkezi kontrol bilgisayarına silikat öl- çüm sonuçlarını gönderir. Veya her gün çok sık besi suyu analizi yapılarak silikat değeri ölçülür. Türbinli sistemlerde besi suyunda kabul edilen SİLİKAT değeri 5-10 ppb (milyarda beş-on) seviyesindedir. Bu seviyede Silikat ölçümü yapan “on-line” ve hassas laboratuvar cihazları piyasa- da bulunur. Buhar Kazanı İşletme Basıncı / Bar Suda Silikat Miktarı / ppm 0-21 150 21-31,5 90 31,5-42 40 42-52,5 30 52,5 20 Enerji Santralı Türbini Silikat Analizörü Plakalı Isı Eşanjöründe Oluşan Kristaller