Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 114. Sayı (Ocak 2018)

12 Su ve Çevre Teknolojileri / Ocak 2018 suvecevre.com HABER TEMA Vakfı 2017 Yılının Çevre Olaylarını Açıkladı T EMA Vakfı, 2017 yılının çevre açı- sından iyi ve kötü olayları listesini hazırladı. 2017’de Türkiye’de Bakan- lar Kurulu Kararı ile büyük ovaların koruma altına alınması, Gökçeada’da altın madeni ÇED başvurusunun geri çekilmesi, Mayıs ayında gündeme gelen torba yasadan zeytinliklerin imara açıl- masına dair maddenin çıkarılması ve Terme’de termik santralin durdurulması gibi olumlu gelişmeler yaşanırken, enerji ve madencilik yatırımları, çevre savunu- cularına yapılan suikastlar, Cerattepe’nin madenciliğe açılması, Mera Kanunu’nda değişiklik yapılması ve imara açılması gibi doğayı tehdit eden faaliyetler ger- çekleştirildi. İyi haberler Büyük Ovalar ilan edildi (Ocak ve Haziran 2017): Gıda Tarım ve Hayvan- cılık Bakanlığı tarafından 28 Haziran 2016’da 184 adet büyük ova belirlendiği açıklanmıştı. Bu açıklamadan bir yıl sonra 21 Ocak 2017 ve 2 Haziran 2017’de Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararları ile aralarında Konya, Cihanbeyli, Harran'ın da bulunduğu 57 ildeki toplam 192 ova, “Büyük ova koruma alanı” olarak ilan edildi. Zeytinlikleri imara açacak düzen- leme torba yasadan çıkarıldı (31 Mayıs 2017): Mayıs ayında TBMM'ye sunulan Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deği- şiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile zeytinlik alanların sanayi tesisleri için gerekli görüldüğü takdirde imara açıl- ması hedefleniyordu. Büyük bir kamuoyu baskısından sonra zeytinlik alanlara iliş- kin düzenleme tasarıdan çıkarıldı. Gökçeada, altınmadeni tehdidinden kurtuldu (14 Aralık 2017): 2011 yılında aldığı Cittaslow (Sakin şehir) ünvanıyla dünyanın ilk ve tek sakin adası seçilen Gökçeada, bir süredir altın ve gümüş madeni tehdidi ile karşı karşıyaydı. Ancak 14 Aralık 2017’de Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nden yapılan “Merih madencilik şirketi 14.12.2017 tari- hinde e-ÇED sistemi üzerinden proje iptal talebinde bulunmuş olup müdür- lüğümüzce bu talep uygun bulunmuş ve ÇED süreci iptal edilmiştir” şeklin- deki açıklama ile yüreklere su serpildi ve maden aramak için başlatılan ÇED süreci sonlandırıldı. Terme’de termik santral için “Dur” kararı verildi (19 Aralık 2017): Samsun Terme’de özel bir firma tarafından termik santral kurulması için 2014 yılında yasal süreç başlatılmıştı. Bölgenin yapısına, suyuna, değerli topraklarına zarar vere- ceği gerekçesiyle termik santrale karşı bir duruş başlatan yöre halkı, zamanla büyük destek topladı. Terme halkı, sivil toplum kuruluşları ve siyasi partilerin santrale karşı birlikte verdikleri örnek mücadele sonrası ÇED süreci Bakanlık tarafından iptal edildi. Kötü haberler Cerattepe’de üzüntü verici gelişme- ler yaşandı ama Cerattepeliler vazgeç- miyor (Temmuz 2017): Cerattepe’nin altın madenciliğine açılması için Hazi- ran 2015’te çıkan ÇED olumlu kararın- dan sonra Artvin Cerattepe büyük bir tehlikeyle karşı karşıya gelmişti. Tem- muz 2015’te bu kararın iptali için açılan Türkiye’nin en büyük çevre davasında, bölgenin madenciliğe açılmasına yönelik verilen karar Temmuz 2017’de Danıştay tarafından açıklandı. Bu kararın üze- rinden geçen zaman kısa olsa da böl- geye verilen zarar ve çevre kirliliği ciddi boyuta ulaşmış durumda. Eskişehir’de termik santral için ÇED süreci başladı (Eylül 2017): Eskişehir’in tarım ve hayvancılık için en verimli topraklarına sahip olan ve büyük ova koruma alanı olarak ilan edilen Alpu Ovası’nda kömür rezervinin bulunması üzerine bölgenin özelleştirilmesi ve ter- mik santral kurulması için Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) ihaleye çıktı. 10 kilometrelik geniş bir çanakta yayılım gösteren Alpu linyit sahası, kurulacak termik santralin işletmeye geçmesiyle birlikte yılda 2 mil- yon ton atık oluşturacak. Torba Yasa ile meralar imara açıldı (Kasım 2017): “Üretim Reformu Paketi” olarak bilinen kanun tasarısı Haziran 2017’de gündeme gelmiş, zeytinlikler ve meralar hakkındaki maddeler kamu- oyu tepkisi üzerine geri çekilmişti. Ancak meralarla ilgili düzenleme Ekim ayında tekrar gündeme geldi ve başka bir kanun tasarısına eklenerek Türkiye Büyük Millet Meclisi’nden geçti. Türkiye’de tarımın ve hayvancılığın kalbi olan meralar, yapılan düzenleme ile endüstri bölgeleri, orga- nize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler gibi kullanımlara tahsis edilebilecek. Büyüknohutçu çiftini unutmayaca- ğız (9 Mayıs 2017): Toroslar ve Akdeniz Kıyıları Çevre Derneği Taş Ocaklarıyla Mücadele Platformu Sözcüsü olan Ali Ulvi ve Aysin Büyüknohutçu çifti, 9 Mayıs'ta Finike'deki dağ evlerinde öldü- rüldü. Çift, Antalya Finike’de taş ve mer- mer ocaklarına karşı bölge halkının da desteğiyle yaklaşık 5 yıldır hukuki müca- dele veriyordu. Termik santral için Amasra’da zeytinlik yok edildi (25 Aralık 2017): Bartın'ın Amasra ilçesinde yapılması planlanan termik santral için yatırımcı şirket, 200’e yakın zeytin ağacını yok etti. Bartın Platformu üyeleri ve köyde yaşayanlar zeytin ağaçlarının sökül- mesine tepki gösterdi. Platform üye- leri bir yandan son üç yıl içinde Bartın Valiliği’nin teşvikiyle 10 bine yakın zeytin fidanı dağıtılıp yüzlerce zeytinlik tesis edilirken diğer yandan bölgedeki mevcut zeytinliklerin yok edildiğini vurguladı. l