Su ve Çevre Dergisi 113.Sayı (Aralık 2017)

Su ve Çevre Teknolojileri / Aralık 2017 49 suvecevre.com toplam azot gideriminde sorunlara ve yüksek enerji maliyetlerine neden ola- biliyor. Çözüm Problemli oksijen ayar noktası kont- rolü yerine havuz içinde devamlı amon- yum ve nitrat ölçümü ile havalandırma kontrolü. Faydalar Çıkış limitlerine uyumluluk ve enerji tasarrufu. Detaylar Geleneksel eşzamanlı oksidasyon hendeği sistemlerinde oksijen ölçü- münün tam olarak nereden yapılması gerektiği ve hangi oksijen ayar nok- tasında çalışması gerektiği klasik bir sorun teşkil ediyor. Sistem sabit hava- landırmadayken bile havuz boyunca farklı noktalarda zamanla ölçüm değer- lerinin değiştiği görülebiliyor. Özellikle bazı durumlarda aşırı havalandırma sonucunda anoksik olması gereken hacme oksijen taşınıyor ve azot gide- rimi adımı olan denitrifikasyon basa- mağı yetersiz kalabiliyor. Bu olayın kontrolü için basit bir yöntem olarak havuz boyunca farklı noktalarda aynı derinlikte seyyar bir oksijen metre ile oksijen ölçümü ile aerobik ve anoksik hacmin kontrolü yapılabiliyor. Bu işlem gün içinde farklı saatlerde tekrarlanarak değişen yük durumuna göre kontrol edilebiliyor. Oksijen ölçümüne dayanan gelenek- sel kontrol yerine Hach firması devamlı olarak ölçülen amonyum ve nitrat değerlerinin kullanıldığı bir kontrol sistemi geliştirdi. Bu kontrol paramet- releri ile sistemde gereken arıtma ihti- yacı daha iyi anlaşılır bir hale getirilerek, oksijen ayar noktası atanması (genel olarak 2 mg/l) yerine hedef amonyum ve nitrat değerleri ile havalandırma gücü belirlenerek arıtma kontrol edile- biliyor. Bununla beraber 7/24 devamlı ölçüm ile arıtma verimi düzenli olarak izlenebiliyor. Bu sisteme eklenebilecek diğer bir kontrol yöntemi olan RTC-SRT çamur yaşı modülü ile sistemin ihtiyacı olan çamur yaşı atıksu sıcaklığına göre belirlenirken, günlük sistemden çekil- mesi gereken çamur miktarı operatöre otomatik olarak bildirilebiliyor. Böylece farklı sistemlerin bileşimi sonucunda arıtma ve enerji verimi artırılıyor. Hava- landırma tanklarında kontrollü olarak denitrifikasyon ve nitrifikasyon hacim- lerinin ayarlanması ile sistemde bulu- nan nitrat daha verimli kullanılarak oksi- jen ihtiyacı azalıyor ve alkalinitenin bir bölümü geri kazanılarak nitrifikasyona destek sağlanıyor. Sonuçlar - Arıtma tesisinde çıkış standartlarına uyumluluk - Havalandırmalı ve anoksik hacimle- rinin otomatik olarak ayarlanması - Yüksek yüklere hızlı tepki verilebil- mesi - Enerji verimliliğinin sağlanması - Bilgilerin “mini scada” sisteminde tutulması - Enstrümanların sağlık durumlarının ve bir sonraki bakım gerekliliklerinin gösterilmesi. l