•rtn1&,-,. ı.ı-:,.-ı.,ı •• •· . , , , mühendisce ' , COŞKUN MANÇUHAN coskun@gepenergy.com Hidrojen Ekonomisi idrojen günümüzde çok konuşulan ve ilgi çeken bir Enerji taşıyıcıdır. Hidrojenin ısı ve güce dönüştürülmesi basit ve çevre açısından temizdir. Oksijenle birleştirilerek yakıldığında su-su buharı oluşmaktadır. Çevre kirletici hiçbir acık ve emisyon yoktur. Su kaynaklarının giderek azalıyor veya kirletilerek kullanılamaz hale geliyor (Trakya bölgesinde olduğu gibi.) olması Hidrojenin enerji ve ısı üretiminde kullanılmasını çekici hale getirmektedir. Hidrojen, doğada en yaygın kimyasal element olmasına rağmen yeryüzünde saf halde bulunmamaktadır. Kimyasal bileşikler ayrıştırılarak Hidrojen elde edilebilmektedir. Hidrojen, sudan elektroliz yöntemiyle, hidrokarbon yakıtlardan hidrokraker yöntemiyle ve diğer hidrojen taşıyıcı kimyasal bileşiklerden çeşitli kimyasal proseslerden geçirilerek elde edilebilmektedir. Çevresel zarar vermeden, nükleer acık oluşturmadan temiz hidrojen elde etmek için "Temiz Enerji Kay- ~ SU VE ÇEVRETEKNOLOJiLERi • SAYI 10 nakları" olarak bilinen rüzgar, güneş ve hidrolik enerji üretim yöntemlerinin kullanılması gerekmektedir. Hidrojen yenilenebilir enerji ile kimyasal enerji taşıyıcıları arasında anlamlı en önemli bağlantıyı oluşturmaktadır. Hidrojen, iyi niyetli aydın kişilerin ciddi olarak ilgisini toplamakta ve bu kişiler "Hidrojen Ekonomisi"nin enerji ve çevre sorunlarını çözecek tek yol olduğumı ileri sürmektedirler. Bu konuda yoğun çalışmalar, yayınlar, toplantılar ve fuarlar düzenlenmektedir. Bunun kısa sürede yaygın olarak uygulanabilir olmasına, teknolojik altyapı, kişilerin kültür düzeyi, eğitim düzeyi ve her şeyden önemlisi ekonomik açıdan hazır olduğumuzu söylememiz mümkün değildir. "Hidrojen Ekonomisi", hidrojenin elde edilmesi ve kullanılmasının yanı sıra ve daha önemli olarak ambalajlama, depolama, dağıtım ve taşıma konularını ela içermektedir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan petrolün çıkarılması, işlenmesi, deniz ve karayolu ile taşınması için toplam tüketimin % l0'u harcanmaktadır. - Düşük hacimsel ısı değeri (Doğalgaz 36,5 kJ/litre, H2 11,7 kJ/litre), - Doğada saf halele bulunmaması (Doğalgazdan elde edilmesi halinde 5,6 USD/GJ, elektrolizle sudan elde edilmesi halinde 20,1 USD/GJ maliyeti olmaktadır.) oı - Taşınması ve stoklanması için çok fazla enerji ihtiyacı olması (400 bar sıkıştırma için cloğalgaz 3 MJ/kg harcanırken, hidrojende bu rakam 17 MJ/kg'clır.), mevcut boru hatları ile taşınmasının teknik olarak mümkün olmaması, uygun malzemeler kullanılarak boru hatlarının yapılması halinde de düşük hacimsel ısı değeri nedeniyle taşınan hidrojenin 50.000 km.'de % 40'ının, (doğalgazda % lO'dan az) tüketilmesi gerektiği için hidrojenin belirli merkezlerde üretilip, son kullanıcıya taşınması ve depolanması güvenli ve ekonomik değildir. Ancak son kullanıcıya satış noktalarında üretilmesi halinde uygulanabilir olmaktadır. Bu konuda Norveçli Norsk Hydro firmasının önerisi dikkat
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=