Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 123. Sayı (Ekim 2018)

28 suvecevre.com SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 10 / 2018 YORUM PROF. DR. AHMET SAMSUNLU İTÜ İnşaat Fak. Çevre Müh. Böl. Öğretim Üyesi 44. Hükümet İmar ve İskân Bakanı KENTSEL SU YÖNETİMİNDE “ENERJİ” S u ve Çevre Teknolojileri dergisinin Mayıs 2018 sa- yısında, “2018 Stockholm Su Ödülü Prof. Rittmann ve Prof. Mark van Loosdrecht’e ve- rildi” başlıklı yazımda, Prof. Dr. Bru- ce Rittmann’ın atıksudan enerji elde edilmesi konusundaki çalışmaları ile bu ödüle layık görüldüğünü sizlerle paylaşmıştım. Kendisinin bu konuy- la ilgili olarak yazdığı “The Energy Issue in Urban Water Management” başlıklı uzun makalesinin konuyla ilgili kısmı aşağıda özetlenerek tercü- me edilmiştir. 1. GIRIŞ Atıksu arıtımından enerji kaza- nımı için kullanılan birkaç yöntem Şekil 1’de verilmiştir. Enerji (yeni- lenebilir enerji), metan gibi yararlı biçimlerde doğrudan elde edilebilir. Dolaylı olarak da, arıtmanın ener- ji maliyetinin düşürülmesiyle besin veya ısı geri kazanımıyla gerçekleş- tirilebilir (Rittmann, 2013). (Ritt- mann, 2013). Atıksudaki besi maddelerine da- yalı yakıt üretme fikri oldukça yeni- dir. Fotosentez yoluyla petrol yerine geçebilecek yakıt molekülleri üretme üzerine çalışmalar yapılmış olup, özellikle fotosentetik bakterileri mo- difiye (değiştirme) ederek uzun zin- cirli yağ asitleri üretme ve salgılama yetenekleri geliştirilmiştir. Bu yağ asitleri yakıt ihtiyacını karşılayan öncüler olarak kabul edilebilir. Po- tansiyel olarak bu keşif petrolün ye- rini tutabilir. Mavi-yeşil renklerinden dolayı siyanobakteri olarak adlan- dırılan fotosentetik bakteriler güneş ışığı enerjisini emer ve CO 2 ’i orga- nik karbona dönüştürürler. Daha sonra organik karbonu yakıtın ana bileşenleri olan yağ asitlerine dönüş- türürler. Kısacası, yenilenebilir taşıt yakıtı üretmek için güneş ışığı, CO 2 ve siyanobakteriler kullanılmaktadır (Rittmann, 2011). 2. KÜRESEL ENERJI ELDESI HEDEFI Dünya genelinde günde yaklaşık 13 TW (birincil enerji) enerji tüketil- mektedir (Rittmann, 2008), (Golden- berg ve Johansson, 2004). Dünya nü- fusu yaklaşık 6,5 milyar olarak alın- dığında kişi başı 2.000 W’lık bir tü- ketime denk gelmektedir. Fiili enerji kullanım aralığı, en fakir ülkede kişi başı günlük <400 W (örn. Bangladeş, Haiti ve Kongo), gelişmiş batı ülkele- ri için 5.000 W ve ABD’de 10.000 W ve BAE’nde 14.000 W seviyelerinde- dir. 2.000 W hedefine ulaşıldığında Şekil 1. Atıksu arıtımında enerji kazanımı (Rittmann, 2013) Enerji girdisini azaltmak: • Arıtma amaçlı • İletim amaçlı Enerji kazanımı: • Organik maddelerden üretim • Gömülü enerjinin geri kazanım (besinler ve ısıdan) • Atıksu besi maddelerinden yakıt (mikroalg) üretimi ➔ ➔ ATIKSU Prof. Bruce Rittmann ve Prof. Mark van Loosdrecht, Stockholm Su Ödülü'nü İsveç Prensesi'nin elinden almışlardı